Anasayfa > MEHDİ AS;

MEHDİ AS;

12.08.2013 22:53

ALLAH’UTEALANIN AHİR

ZAMANDA BÜTÜN İNSANLIĞIN VE BÜTÜN CİNLERİN DÜNYA VE AHİRET SAADETİNİ YAŞAMALARINA İMKAN HAZIRLANMASI İÇİN BÜTÜN YERYÜZÜNE HALİFE KILDIĞI BİR.(Peygamber olmayan) RESUL’ÜDÜR.
ALLAH’IN VELİLERİ TARAFINDAN” BÜTÜN ÖZELLİKLERİYLE BERABER,İSMİ’DE BARİZ BİR ŞEKİLDE ORTAYA KONULMUŞ OLAN,MUHTEREM EFENDİMİZ “İMAM İSKENDER ALİ MİHR” HAZRETLERİNİ SEVGİLİ EFENDİMİZİN HİMMETİYLE,SİZLERE TANITMA FIRSATINI BAHŞETTİĞİ İÇİN YÜCE RABBİMİZE SONSUZ ŞÜKRANLARIMI ARZEDİYORUM.
BU DÖKÜMANLARIN ARAŞTIRILMASINDA,YAYINLANMASINDA HİZMETLERİ GEÇEN:”BURSA’DAN SEMİH,İSTANBULDAN RIDVAN YAPICI VE SAMSUNDAN ÖZGÜL ÖNCÜ”KARDEŞLERİMİZE DE ALLAH’UTEALANIN HUZURUNDA TEŞEKKÜR EDİYORUM.BU DÖKÜMANLARIN BÜTÜNÜNÜ (Medh’iyeler,14.asır,Ayet ve Hadis ışığında Mehdi as,Ayet,Hadis ve Evliya sözleriyle Ahir zaman)BURAYA KOYMAK MÜMKÜN OLMADIĞI İÇİN DAHA GENİŞ AÇIKLAMALARI:www.ferhatbastug.com ADRESİNDE “MEHDİ AS GERÇEĞİ”ADLI BÖLÜMDE BULABİLİRSİNİZ.
ALLAH HEPİNİZDEN RAZI OLSUN.FERHAT BAŞTUĞ.

***CEBRA

İL AS,”PEYGAMBER (sav) EFENDİMİZE:”ALLAH’IN ŞERİATINI ADALETLE KORUYAN,KADİR KIYMET BİLEN,İTAATKAR İSKENDER AS’A”HAKANLARA MAHSUS EN KIYMETLİ TABAK İÇİNDE (MEHDİ,İMAM,HALİFE,RESUL OLDUĞUNU) BİLDİRECEĞİNİ MÜJDELEMİŞTİR.

Ol ki adlin eyleyip i’lâm-

ı hıfz-i şer’için Müjdeler vermiş Resûlû’llâh’a Cibril-i Emin　
Der-geh-i kadrine bin Dârâ vü İskender gedâ Hırmen-i lûtfuna bin Fâğfûr ü Hâkan hûşe-çin

((CEBRA

Her zarardan sâye-i adlindedir âsûde halk innehüm ashâbün kehfin innehu h

ısnün hasîn　

Mehd-i mülkü me’men-i ehl-i zamând

ır fitneden Ahsenü’l-ahvâli fi’l-erhâmi ahvâlü’l-cenîn

((HALKIN F

İTNELERDEN,DİĞER ZARARLI FAALİYETLERDEN UZAK HUZURU,RAHİMLERDEKİ CENİN’LERİN DAHİ KORUMA ALTINDA OLMASI,ADALETİYLE ASHABI KEHF’İN KORUMASI GİBİ MEHDİ (İSKENDER AS) SAYESİNDEDİR.))
Geldi ol Hızr-i mübârek-pey kim ansız bî-delil Muztarip kalmıştı ehl-i fazl ü erbâb-i kemâl　

Geldi ol Mehdî ki salm

ıştı zamân-i gaybeti Muztarip kalmıştı ehl-i fazl ü erbâb-i kemâl

(MEHD

İ AS HIZIR GİBİ YETİŞMEDEN EVVEL,”REHBERSİZ,IZTIRAP İÇİNDE OLANLAR;ALLAH’IN FAZL’I İLE İRŞAD OLUP DÜNYA VE AHİRET SAADETİNE ULAŞTI)
Çâker-i çâkeri Fağfûr ile Hâkân oluban Bende-i bendesi iskender ile Dârâ’dır

(MEHD

İ İSKENDER AS’A İTAAT EDENLER;ESİR,KÖLE İKEN HAKAN OLDULAR.)

(

https://www.belgeler.com/blg/2cux/fuzuli-divani)

FUZ

İLİ DİVANINDAN

Divan ve mesnevi

şâiri. Asıl adı Mehmed. Babasının adı Süleyman. Doğum tarihi bilinmiyor. Hille’de doğduğu tahmin ediliyor. Bağdat ve civarında yetişmiş, zamanının bütün İlimlerini öğrenmiştir. Şah İsmail, Bağdat’ı alınca ona Beng Ü Bade” mesenvîsini sunarak yakınlaşmak istemiştir. Safevîlerin Bağdat Valisi İbrahim Han tarafından korunmuştur. Kanunî Sultan Süleyman Bağdat’ı fethedince (1534) ona kaside sunmuş, Osmanlı valilerinden Cafer Çelebi ile Ayaş Paşa’dan yardım görmüştür. Bu yardımların yeterli ve devamlı olmadığı Fuzuli’nin şiirlerinden anlaşılıyor. Dört ay Bağdat’ta kalan Osmanlı Ordusu içinde Celâl-zâde Mustafa Çelebi, Hayalî ve Taşlıcalı Yahya Bey gibi güçlü şâirler vardı. Fuzûlî bunlarla da tanışmış, sohbet etmiştir. Ömrü Bağdat, Hille, Necef ve Kerbelâ dörtgeni içinde geçmiştir. 1556′da çıkan taun salgınında Kerbelâ’da öldü. Hz. Hüseyin’in türbesinin karşısına gömüldü. Iraklılar şâirin türbesini yıkarak meydan yapmışlardır.
Fuzûlî dîvan edebiyatımızın en büyük şâiridir. Türkçe eserlerini Azerî lehçesiyle yazmıştır. Fuzuli’nin Arapça ve Farsça eserleri de vardır. Bu iki dili şiir yazacak derecede bilir. Şiirde İlmin gerekli olduğunu, ilimsiz sür yazılamayacağını savunur. Mütevâzî, dürüst, onurlu, kanaatkar ve çok geniş bilgi sahibi olan bir kimse idi. Eserleri iç ve dış yapı bakımından mükemmeldir. Türk dilini ve edebiyatını bir bütün olarak görmüş, kendisinden önce gelen ve çağdaşı olan Türk şâirlerinin eserlerini okuyup incelemiştir. En fazla Ali Şîr Nevâî’den etkilenmiştir. Dîvan edebiyatının ortak malzemesini (dil, şekil, mazmun vb.) kullanmakla birlikte şahsî üslûp sâhibı olabilmiştir. Edebiyatımızın en lirik şâiridir. Duyguları derin, İfâdesi tabiîdir. Aşk, elem ve ayrılık temalarını işler. Mensur eserlerinde de aynı ustalığı gösterebilmiştir. Şöhreti Türk dünyâsına yayılmıştır. Hemen hemen her dîvan şâiri ona narîre yazmış, halk şâirleri de onu üstâd kabul etmişlerdir.
Fuzuli, bu adı seçerken üstün Arapça bilgisini göstermiş çevresindeki cahil kişiler o ismin yalnızca ikinci anlamını düşünmüş ilk anlamını düşünemeyip Fuzuli hakkında gereksiz yorumlar yaparak kendilerini komik duruma düşürmüşlerdir.

***

İZAMÎ GENCEVÎ HZ.İSKENDERNAMESİ:1150-1209)

***SEN UMUD KAYNA

ĞI HIZIR,SEN İSKENDER AS GÜÇLÜ PADİŞAH’SIN,

ASTRONOM

İ İLMİNİ AÇIKLAYAN SENSİN,BÜTÜN ALİMLER SANA YÖNELİR.

***(

İskender as) MEHDİ’DİR,GÜNEŞ’TİR,BU DÜNYA’DA,

HÜKÜMRANLI

ĞI,İL DE OBA DA (Bütün cihanda)DEVAMLI KALACAKTIR.
İskender o günkü kamilliğe ulaştı,
Onun tarihine nakışlar vuruldu.
Dine yol gösteren bir hikmet oldu,Dünyada mübarek bir devlet oldu.Din için etti çok deliller icad,Bu dünya yüzünü eyledi abad.

(DÜNYAYI YEN

İDEN HAYATA GEÇİRDİ)
Könlümdə haqdan savay məgər bir dilək varmı,
Ona qovuşan kəslər başqa bir şey umarmı.Hansı yerdən gəlibsə həmən yerə çatdı ruh,
Xəyal tapa bilməyən bir gözəllik tapdı ruh

((KALB

İMDE,HAKK’TAN (O’na ulaşmayı Dilemekten) BAŞKA BİR DİLEK VARMI,

O’NA KAVU

ŞAN KİMSELER,BAŞKA BİR ŞEY DİLERMİ?

NEREDEN GELM

İŞSE,ORAYA (Allah’tan geldi o’na) ULAŞTI RUH,

HAYAL ED

İLEMEYEN BİR GÜZELLİK BULDU RUH.))
O gecəni bir daha görə bilmək üçün ah...Əl qaldırıb göylərə deyirəm: Allah, Allah.
Sən ey xatirəsi könlümə həmdəm,
Adın düşməmişdir bir an dilimdən.

(O GECEY

İ BİR DAHA GÖREBİLMEK İÇİN AH…

EL KALDIRIP GÖKLERE.D

İYORUM ALLAH,ALLAH,

SEN,EY HATIRASI KALB

İMDE OLANSIN HER AN,

İSMİN DÜŞMEMİŞTİR BİR AN DİLİMDEN.)

əndən savay heç kəsdən mihr ummadı, qəlbimiz,
Heç bir könül tikənə minnətçi olmadıq biz.

(SEN’DEN BA

ŞKA HİÇ KİMSEDEN “MİHR” UMMADI KALBİMİZ,

SENDEN BA

ŞKA GÖNLÜMÜZE GİRENLERE MİNNETTAR OLMADIK BİZ.)O – sahə ölçən ağa, məsih ona qulluqcu,
O – Allahın elçisi, Bu yalnız muştuluqcu.

((O (

İskender as)ÇİFTLİĞİN AĞASI,İSA AS O’NA YARDIMCI,

O,ALLAH’IN RESULÜ,(

İsa as) YALNIZ MÜJDECİ.))

ən – ümid qaynağı Xizr, sən İskəndər güclü şah!
“Məcəsti” şərh edən bilginlərə qibləgah!

((SEN UMUD KAYNA

ĞI HIZIR,SEN İSKENDER AS GÜÇLÜ PADİŞAH’SIN,

ASTRONOM

İ İLMİNİ AÇIKLAYAN SENSİN,BÜTÜN ALİMLER SANA YÖNELİR.))

Şah,kuru çöllere yetiştiği zaman

Yağış yağıyordu çöllerde,ot kalkıyordu

Sanki x

ızrın izi bu yollarda idi

Sanki x

ızrın özü,şah ile gidiyordu.

(O PAD

İŞAH KURU ÇÖLLERE GELDİĞİNDE,YAĞMUR YAĞIYOR,OTLAR BİTİYORDU.SANKİ HIZIR AS’IN İZİ BURALARDA İDİ.SANKİ,HIZIR AS’IN KENDİSİ PADİŞAH İLE BERABERDİ.)
Diz üstə söz yazıb, ölkələri tutan kəs,
Dünyada heç bir kəsin qapısında baş əyməz.

İZ ÜSTÜNDE SÖZ YAZIP,ÜLKELERİ AYAKTA TUTAN SENSİN,KİMSELERE BAŞ EĞMEZSİN.)
Dizinə dirsəklənib fikrə dalan sənətkar,
Sözlə iki cahanın dövlətini qzanar.

İZİNE DİRSEKLERİNİ DAYAYIP,FİKİRLERE DALAN SANATKAR,SENSİN.SÖZ İLE İKİ CİHAN DEVLETİNİ KAZANAN SENSİN.)
Kətan geyinib gəlir ay camallı türk yarım,
Sökülmüş kətan kimi çatlayır dodaqlarım.

(KETEN ELB

İSE GİYİNMİŞ GELİYOR AY YÜZLÜ”TÜRK”YARİM,SÖKÜLMÜŞ KETEN GİBİ ÇATLIYOR DUDAKLARIM.)
Cansız cisimlərik biz, sən buyur, can ol bizə,
Hamımız qarışqayıq, gəl, Suleyman ol bizə.

((B

İZ CANSIZ CİSİMLERİZ (Ölüyüz.Enam/122), SEN BUYUR BİZİ DİRİLT(Enfal/24).HEPİMİZ KARINCA’YIZ,GEL SÜLEYMAN OL BİZE.))
Başçı sənsən, bəs neçin başsız qalıbdı karvan?Mərkəz sənsən, bəs neçin bayraq qalxır kənardan?

(

İMAM SEN İSEN,O ZAMAN KERVAN NEDEN REHBERSİZ KALSIN? MERKEZ SEN OLDUĞUN HALDE BAYRAK NEDEN KENARDAN KALKIYOR ?)
Mənəm! mənəm! deyənlər, gör, bu yolda nə qədər,
Bizim yollarımızı kəsmək istəyəcəklər.

nin borcun – vəzifən bayrağı yerə salmaq,
Mənim borcum bağrağı ucaltmaq la ucalmaq.

((BEN

İM!..BENİM!..DİYENLER(Benlik-Enaniyet sahipleri) BU YOLDA NE KADAR ÇOK GÖR.BUNLAR BİZİM YOLLARIMIZI HEP KESMEK İSTİYORLAR.ONLARIN VAZİFELERİ BAYRAĞI YERE BIRAKMAK,BENİM VAZİFEM YÜKSELTİP DALGALANDIRMAK))
Biz ki əl çəkənlərik mənəm qovğasından,
Bəs niyə yapışmışıq dünyanın yaxasından.

İZ Kİ;EL ÇEKTİĞİMİZİ ZANNEDİYORUZ BENLİK DÜŞÜNCESİNDEN,AMA NEDEN YAPIŞMIŞIZ DÜNYANIN YAKASINDAN ?)
Ondan ağsunqurun nəsli güc aldı,
Əcdadı, kamala yetdi, ucaldı.

Mehdidir, gün

əşdir şah bu dünyada,Dövləti qalacaq eldə, obada.

((

İSKENDER AS’)DAN GÜÇ ALDI AKSUNGURUN NESL’İ(Orta asyadan gelen Atalarımızın Nesli) ECDAD’I KEMALE ERDİ YÜCELDİ.O,MEHDİ’DİR,GÜNEŞTİR BU DÜNYA’DA.HÜKÜMRANLIĞI İL’DE OBA’DA(Bütün cihanda).))

(

İskender as) MEHDİ’DİR,GÜNEŞ’TİR,BU DÜNYA’DA,

HÜKÜMRANLI

ĞI,İL DE OBA DA DEVAMLI KALACAKTIR.))

Rüst

əmdir, mindiyi Rəxşi fələkdir,
Böyükdür, böyüklük verməkdə təkdir.

((RÜSTEM’D

İR (Çok kuvvetlidir),BİNDİĞİ ATI FELEKTİR (Her an heryere gidebilir).

BÜYÜKTÜR,BÜYÜKLÜK VERMEKTE TEK T

İR.))
O göylə yoldaşdır, buludla birdir,Qüvvətdə şir kimi, adıda şirdir.

(O,GÖKLER’LE ARKADA

ŞTIR,BULUTLAR’LA BERABERDİR,

KUVVET’TE ASLAN G

İBİ,İSMİ DE ASLAN’DIR.)

Bir s

ənədir dəxli dediyim sözün,Ölkələr ürəyi yurdundur; özün.

(SÖYLED

İKLERİM SADECE SENİ ALAKADAR EDER,ÜLKELERİN YÜREĞİ SENİN ÖZÜNDÜR.)
Xızr İskəndərsən olduqca məşhur,
Elmin ədalətin verir yurda nur.

(HIZIR

İSKENDER’SİN.YURT’NUR VEREN İLMİN,ADALET’İN ÇOK MEŞHURDUR.)
Dəmirdən İskəndər ayna tapdısa,
Dirilik suyun Xızr capdısa.

Bir ölk

ənin ki, var sən kimi şahi,Qorusun o yurdu qadir İlahi.
(EY İSKENDER AS!..DEMİR’DEN AYNA BULDUNSA,DİRİLİK SUYUNU HIZIR AS VERDİYSE;BU ÜLKENİN TEK PADİŞAH’I SEN’SİN KADR’İ İLAHİ O YURDU KORUSUN.)
Ey xoşbəxt, dilində budur hər kimin,
Sənsən sevgilisi yeddi iqlimin.
(KALB’İNDE SENİN SEVGİNİ TAŞIYAN KİŞİ,”BAHTİYAR’DIR.”ÇÜNKÜ SEN YEDİ İKLİM’İN TEK SEVGİLİSİSİN.)
Beşinci ölkəni sən etdin abad,
Altı yurd işindən oldu xeyli şad.
Gördükcə ölkələr mehriban səni,
Yurduna diləyər hökmran səni.

(BE

Ş’İNCİ ÜLKEYİ SEN YENİDEN HAYATA GEÇİRDİN,ALTI’NCI YURT BU İŞTEN ÇOK MUTLU.ÜLKELER SENİN MUHABBETİNİ GÖDÜKÇE,KENDİ YURTLARINA DA HÜKÜMDAR OLMANI ARZULAR)

https://www.boxca.com/lork2zki7tqr/Nizami_Gencevi_-_Iskendername_Sherefname_.pdf.html)

(

İBRAHİM İBN ***

İBRÂHİM İBN-İ BÂLÎ'NİN HİKMET-NÂME'Sİ

İŞTE BU ZAMAN’DA;CİHAN’IN EŞSİZ HÜKÜMDARI,MEHDİ’Sİ,İSKENDER AS’DIR.

*BU K

İ(Mehdi İskender as);”BÜTÜN İSLAM ÜLKELERİNİN PADİŞAHI,HZ.MUHAMMED(sav)EFENDİMİZİN TAC’TARI (TACI’NIN VARİSİDİR).

İMDAD İSTEYENLERRİN YARDIMINA ERİŞEN,(Ölü iken)DİRİLMEK İSTEYENLERİ HAYAT’A GEÇİREN DAVET’İN SAHİBİ’DİR. (Başlangıçta bütün insanlar Allah katında Ölüdür.Taki,Allah ve Resulünün Davetine icabet edip,”Hidayet’i-Allah’a ulaşmayı-dileyerek göğsü İslam’a açılıp NUR sahibi oluncaya kadar.Enfal/24,Enam/122,Enam/125,Zümer/22)

Cihânuñ mehdi-yi devri zamân

Dah

ı İskender-ü sâhib-kırânı

(

İŞTE BU ZAMAN’DA;CİHAN’IN EŞSİZ HÜKÜMDARI MEHDİ’Sİ,İSKENDER AS’DIR)

İslâm ehlinüñ şâh-ı diyârı

Muhammed Emîn'üñ tâc-dâr

((BU K

İ(Mehdi İskender as);”BÜTÜN İSLAM ÜLKELERİNİN PADİŞAHI,HZ.MUHAMMED(sav)EFENDİMİZİN TAC’ININ VARİSİDİR.))

Meded diyenlere feryâd-resdür

Hayât irürmege ‘Îsî-nefesdür

((

Tapus

ı ehl-i ‘asra Hızr İlyâs

Kapus

ı gice gündüz mecmu’u'n-nâs

(O ASR’IN TAPUSU,HIZIR AS,A VE

İLYAS AS’A AİT KAPISI GECE GÜNDÜZ BÜTÜN İNSANLARA AÇIKTIR.)

Zamân-

ıla tutup durur zemîni

Bu karn içinde yok durur karîni

(BU ZAMAN DA YERYÜZÜNÜ TEK BA

ŞINA AYAKTA TUTAN SADECE O’DUR.)

Bilür hâlin vaz

ı’uñ hem şerîfüñ

Alur ad

ın kavînüñ hem za’îfüñ

(KUVVETL

İNİN DE ZAYIFIN DA HALİNİ BİLEREK ŞEREFLİ SÖZÜNÜ,KANUNUNU KOYAN O’DUR)

Olupdur sâye-bân

ı sâye-yi hayr

İşügi topragı ser-mâye-yi hayr

(O,BÜTÜN HAYIRLA TOPRAK

İŞLEYENLERİ DE SERMAYEYLE TİCARET YAPANLARI DA HİMAYESİ ALTINA ALMIŞTIR.)

Şehinşâh işigi ‘âlî işikdür

Cemî’-i halkuñ amâli işikdür

(O,PAD

İŞAHLAR PADİŞAHI’NIN IŞIĞI,YÜCEDİR.DOLAYISIYLA BÜTÜN HALK’IN ÇALIŞMASI DA IŞIK’TIR)

Şu baş kim koyalar ol âsitâne

İrişür merteb-ile âsümâna

İM Kİ,ASİSTAN OLMAK İÇİN O’NA(İskender as’a)TESLİM OLABİLİRSE;MERTEBESİ GÖKYÜZÜNE ERİŞİR)

Dileyen dünya vü ‘ukba sevâb

Ola ol işigüñ bir ‘

ıyd-yâbı

((ALLAH’A ULA

ŞMAYI) DİLEYEN,HEM DÜNYA SEVABINA,HEM DE AHİRET SEVABINA NAİL OLDUĞU GİBİ HERGÜNLERİ DE BAYRAM OLUR.))

Sehâvetde zamânuñ hâtemîdür

Sehâvet ehlinüñ bil hâtemîdür

(CÖMERTL

İKTE; “HEM ZAMANIN HEM DE BÜTÜN CÖMERT EHLİNİN EN CÖMERT’İDİR”)

Muhît old

ı cihânuñ cûd u feyzi

Nite kim bahr-

ı a’zam katre arzı

(BOLLU

ĞU,BEREKETİ,BÜTÜN CİHANI KUŞATTI.BİR UMMAN DA BİR DAMLA YER BİLE NASİBİNİ ALDI.)

Var

ışı subh-gâhı ‘ıyd-ı ekber

Vuruşı gicesi düşmâna mahşer

((DAVETS

İZ YEMEĞE KATILMASI,(Yemek verenler ve yiyenler için) “BÜYÜK BAYRAM SABAHI”,ONUN ZİYAFET VERMESİ:”DÜŞMANA MAHŞER GECESİ”))

Kenâr-

ı bahr-ı Rûm'ı tutsa insân,

ılur İskender-i yesâri devrân

(RUM DEN

İZİ SAHİLİNDE DE OLSA İNSANLAR,İSKENDER AS DEVRİNDE BOLLUK İÇİNDE OLUR.)

‘Adalet ilinüñ nû

şîn-revânı

Hidâyet milkine mehdî-yi sânî

((O,ADALET

İLİNİN,NUŞİRVANI (Adaletiyle meşhur Sasani hükümdarı).HİDAYET ÜLKESİNİN “MEHDİ”SİDİR.))

Güninde akmam

ışdur bî-mahal baş

Deminde olmam

ışdur bir yürek baş

(O’NUN GÜNÜNDE “REHBER’S

İZ,ÇAYLAR AKMAMIŞTIR,KAN’LAR YÜREKTE DOLAŞMAMIŞTIR”)

Zamân

ında kebûter bâze hem-dem

Zemîninde koyun kurd-

ıla mahrem

((O’NUN ZAMANINDA,”GÜVERC

İN LE DOĞAN,CANCİĞER ARKADAŞ.KURT İLE KOYUN BERABER OLMUŞTUR.”)

İBRÂHİM İBN-İ BÂLÎ'NİN HİKMET-NÂME'Sİ

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219063/h/metin.pdf

***

(NEV-

İ ZADE ATAY-İ DİVANI:Ö.1545)

***ALLAH’IN MURADI

İLE AÇIKLANDI SONUNDA HİDAYET REHBERİ,ASRI SAADETİN MİMARI,“AHİR ZAMANDA BEKLENEN MEHDİ (İskender) AS”

***DÜ

ŞMAN’A HAT ÇEKTİ,GÖĞÜS GERDİ.BOZULMUŞ OLAN (Aslından uzaklaştırılmış olan) ŞARTLARINI YÜRÜRLÜĞE SOKARAK İSLAM’I YENİDEN HAYATA GEÇİRDİ İSKENDER AS

***SÜLEYMAN AS’IN EMR

İNDEKİ RÜZGAR’LA GEZDİĞİ VE ŞEYTAN’LARI ZİNCİRE VURDUĞU GİBİ.ÇEKİLDİ KILIÇLAR KININDAN İSKENDER AS BÜTÜN SET’LERİ YIKARAK,HERYERDE KAPILARI İSLAM’A AÇTI.

Gayret-i Hak zâhir old

ı geldi çıkdı ‘âkıbet
Hâdi-i râh-ı sa‘âdet Mehdi-i âhir-zamân

((ALLAH’IN MURADI

İLE AÇIKLANDI SONUNDA HİDAYET REHBERİ,ASRI SAADETİN MİMARI,“AHİR ZAMANDA BEKLENEN MEHDİ (İskender) AS”))

Çekildi safha-

ı şemşîr-i âhenînüñden
Hudûd-ı mülket-i İslâma Sedd-i İskender

Seyr ider taht-

ı Süleymândur meger kim bâd ile

Dîvlerdür gûyiyâ zencîr-i kahr içre esîr

(SÜLEYMAN AS’IN EMR

İNDEKİ RÜZGAR’LA GEZDİĞİ VE ŞEYTAN’LARI ZİNCİRE VURDUĞU GİBİ.ÇEKİLDİ KILIÇLAR KININDAN İSKENDER AS BÜTÜN SET’LERİ YIKARAK,HERYERDE KAPILARI İSLAM’A AÇTI)

Pür-cilâ âyine-i

İskenderîdür ol ‘alem
Kim ser-i mîl üzre olmış hem-ser-i peykân-ı tîr

Gurre-i garâ-y

ı ebrûsı yiter yârüñ baña
Saña şimdi ey meh-i rûze ırakdur merhabâ

((

İSKENDER AS,BÜTÜN ALEMLERDE,CİLALANMIŞ BİR AYNA’DIR.(O aynadan yansıyan) BİR İĞNE UCU,BİR OK UCU KADAR DA OLSA SANA YETER.AMA BANA BİR HİLAL KADARI DA AZ GELİR.))
Reşk-i İskender degül mi devrüñ ey mâh-ı siyâm
Oldı bir mîl üzre niñ âyine-i ‘âlem-nümâ

(O DEV

İRDE İSKENDER AS’I,EN PARLAK AY BİLE KISKANIR.BİR İĞNE UCU KADAR YANSIMASINDAKİ GÖSTERİŞİNE.)
La‘l-i rahşân ile bir nahl-ı murassa‘

Her menâr

ı şu‘le-i kandîl idince pür-ziyâ
Iyd-ı ekber ol zamân olur ki ‘abd-i hâlisüñ
Dest-bûsıyla müşerref eyleye sadr-ı kibâr

((O’na ilk tabi olduklar

ında,Cam kırıklarını),KIRMIZI PARLAK TAŞLARLA SÜSLENMİŞ,HER FENERİ,HER KANDİL ALEVİNİ,BÜYÜK BİR IŞIK SANDILAR.(Halbuki)BÜYÜK BAYRAM O’DUR Kİ;”HALİS KUL” (Muhlis) OLMAKTIR.EL ÖPMEK’LE GÖĞSÜN GENİŞLER (Enam/125.Göğsün islam’a açılır Mücadele/22.Kalbine İman yazılır))
İder şehd-i lebüñden ayru dil zünbûr-veş zârı

Dirîgâ almaduk gitdi o yâr-

ı gonca-femden haz

(O YAR’IN (Mehdi as’

ın) BAL DUDAĞINDAN DÖKÜLENLER,”(Başkalarına göre)ARI SOKMUŞ GİBİ DE OLSA,SADECE HAZ ALDIK,HİÇBİR ZAMAN EYVAHLAR OLSUN”DEMEDİK.)

Cemâlüñ seyr iden âyine-i

İskender’e bakmaz
Lebüñ zevkin duyanlar eylemezler câm-ı Cem’den haz

Be-nâm-

ı dest-i deryâ-feyz gibi kaldı on çeşme

(

İSKENDER AS,GÖNÜL AYNASINDAN HER AN “ALLAH’IN CEMALİNİ SEYREDER”.BU ZEVKİ TADANLAR,BAŞKA HİÇBİR ŞEYDEN BU HAZ’ZI ALAMAZLAR.DENİZ’İN BÜYÜKLÜĞÜ YANINDA BİR ÇEŞMENİN DEĞERİ NE İSE O KADAR.)

Muhassal H

ızr irişdi halka ol İskender-i sânî

Zihî pâ

şâ-yı ‘âlî-menzilet serdâr-ı pür-şevketKi tutdı ser-be-ser âfâkı İskender gibi nâm

(

İSKENDER AS’IN ARKASINDA OLAN HIZIR AS İLE BERABER HALK’A ERİŞMESİ HASIL OLDU.NE GÜZELDİR Kİ;”BÜTÜN KUDRET ELİNDE OLAN EN YÜKSEK DERECELİ BİR KUMANDANDIR. BAŞTANBAŞA NAM SALDI BÜTÜN UFUKLARA İSKENDER AS)

Gögüs gerdi ‘adûya ser-hadd-i

İskender

Halel bulm

ışken âbâd eyledi İslâmı

((DÜ

ŞMAN’A HAT ÇEKTİ,GÖĞÜS GERDİ.BOZULMUŞ OLAN (Aslından uzaklaştırılmış olan) ŞARTLARINI YÜRÜRLÜĞE SOKARAK İSLAM’I YENİDEN HAYATA GEÇİRDİ İSKENDER AS))
NEV’Î-ZÂDE ATÂYÎ DÎVÂNI

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-275469/h/nevi-zade-atayi.pdf

Atâyi’nin dedesi, Halvetî tarikat

ı şeyhlerinden Pir Ali bin Nasuh Efendi, babası

şâir ve müderris Nev‘î Yahyâ Efendi’dir. Pir Ali’nin anne tarafından dedesi

ğol istilası (Cengiz fetreti) zamanında İran’dan Anadolu’ya geçmiş, İstanbul

çevresinde Rodosçuk civar

ında İnecik’e bağlı İvaz Fakih kasabasına yerleşmiş;

orada bir ma

ğara kazarak kendini zühd ü salaha vermiştir. Bu zâtın bazı

kerametlerine

şahit olan Malkara Kadısı Karpuz Yahya Efendi, kendisine intisap

ederek müridi olur ve k

ızını da bu zâta verir. Bu evlilikten üç kız çocuğu

dünyaya gelir. K

ızlar, evlenme çağına geldiklerinde, her birine kendi eliyle

kaleme ald

ığı birer mushaf vererek evlendirir. Kızlardan birinin kocası, Ankara

civar

ından gelerek Malkara’ya yerleşen Hacı Kemal’in oğlu Nasuh’tur.

Nasuh’un o

ğlu Pir Ali de, zahirî ilimleri öğrendikten sonra Şeyh Bâyezîd-i

Rûmî’ye intisap edip uzun süre hizmetinde bulunur.

Şeyhinin ölümünden sonra

memleketine dönüp Malkara’da Turhan Bey Camii’nde imaml

ık, sıbyan

mektebinde hocal

ık yapar. Pir Ali 1545 yılında vefat eder.

***

(ŞEHDÎ DİVANI:18.yüzyıl)

*DAHA B

İLMİYORLAR,BÜYÜK MELEKLERİN YARDIMIYLA ADALETLE ZULM’Ü ÖNLEYEREK DİN’İ YENİDEN HAYATA GEÇİREN ZAMANIN MEHDİ AS’ININ ZUHUR ETTİĞİNİ!..

İ İSKENDER AS,KAVGALARA,ÇELİKTEN BURÇLARI OLAN KALE DUVARLARINI SED ÇEKMEYE MUVAFFAK OLDU.

İSKENDER AS FİTNE ÇIKARANLARA HAKK’IN YARDIMIYLA SED ÇEKİP,HER YERİ KA’BEDEKİ SA’Y YAPILAN YER GİBİ SULH VE SUKÜNE ULAŞTIRDI.
*GÜL’LER BAHÇESİ AÇILDI.BÜTÜN ALEMİ AYNI DÜZEYDE GÜL KOKUSU SARDI.
Şu a-efgen olupdur berk-i tigi zulmet-abadaN’ola bu şah-ı dehre dinse ger iskender-i şani

((NE OLURDU!..

ŞAH İSKENDER AS DEVRİNDE;O KENDİSİNE DÜŞMAN OLANLAR,BUĞZ EDENLER:”(KALB’TEN ALLAH’A ULAŞMAYI) DİLEMİŞ OLSALARDI,”GÖKTEN İNEN FAZL VE RAHMETLE,(KALB’LERİNDEKİ) KARANLIKLARI NUR’A DÖNÜŞTÜRÜRDÜ” ,(Başlangıcta bütün insanlar DALALETTEDİR ve kalblerinde sadece KARANLIKLAR vardır Allah’ın RAHMET’i aslında kainattaki her zerreye gelir insanlara da gelir ama KALB’LERİNE girmez.Vücudu yalayarak yere girer Taki;Allah’a ulaşmayı-HİDAYETİ- dileyinceye kadar.İşte o zaman GÖĞÜSLERİ İSLAM’A acılır ve RABBİNDEN BİR NUR ÜZERE OLUR (Enam/125,Zümer/22)(Tövbe/32: (Onlar) ağızları ile Allah'ın nurunu söndürmeyi istiyorlar. Ve Allah, kâfirler kerih görseler bile nurunu tamamlamaktan başka bir şey istemez.))

Ki çekti sedd-i

İskender-pesend aşub u gavgaya

Hisar-

ı resha kim burc u barusı anın fulad

İ İSKENDER AS,KAVGALARA,ÇELİKTEN BURÇLARI OLAN KALE DUVARLARINI SED ÇEKMEYE MUVAFFAK OLDU.
Açıldı gülistan-i ateşinde gül-i cazı
Meşam-ı alemi kıldı mu’ttar buy-ı handanı

(GÜL’LER BAHÇES

İ AÇILDI.BÜTÜN ALEMİ AYNI DÜZEYDE GÜL KOKUSU SARDI)
Çeküp sed fitne-i aşuba İskender gibi el-HakKi oldu Ka’be amal sulha sa’y bani

(

İSKENDER AS FİTNE ÇIKARANLARA HAKK’IN YARDIMIYLA SED ÇEKİP,HER YERİ KA’BEDEKİ SA’Y YAPILAN YER GİBİ SULH VE SUKÜNE ULAŞTIRDI)
Bilmediler ki zuhur eyledi Mehdi-yi zaman
Dad-ger ü daver-i din-perver-kerrubi -hadem (DAHA BİLMİYORLAR,BÜYÜK MELEKLERİN YARDIMIYLA ADALETLE ZULM’Ü ÖNLEYEREK DİN’İ YENİDEN HAYATA GEÇİREN ZAMANIN MEHDİ AS’ININ ZUHUR ETTİĞİNİ)

ŞEHDİ DİVANI

kaynak:

https://www.belgeler.com/blg/1atc/ehdi-divani-ehdi-divani

ŞEHDİ, 18.YY.Divan şairidir 18.yy. özellikle damad İbrahim paşa zamanı edebi faaliyetlerin hız kazandığı bir dönemdir.3.Ahmed ve damad İbrahim paşa şiiri bilhassa himaye ediyorlardı.Şairler içinde yaşadığı asrın temsilcisi olduğundan Şehdi de bu asırda eser veren bir şair olarak lügat ve tarih yazmış daha çok yazmış olduğu tarihlerle önem kazanmaktadır.

***

(YAKÎNÎ D

İVANI:Ö.1568)

***AH

İR ZAMANDA ZUHUR EDECEK OLAN “ZAT’I” SORSAM HÜKÜMDARA (Allah’a)

-DO

ĞUYU BATIYI SEYREDEN “İSKENDER AS”GÖSTERİLDİ BANA.ÇÜNKÜ ONUN YÜZÜ BÜTÜN DÜYAYI GÖSTEREN AYNADIR.

*O GÜZEL YÜZLÜ (

İskender as) ALLAH’TAN “BATIYA GİT”EMRİNİ İŞİTİP,AZMEYLEYİP BAŞINI ALIP GİTTİ DÜN BATIDAN YANA (Amerikaya).

istimâ‘ idüp o semte ‘azmüñi iy meh-likâba

şın alup gitdi dün hurşîd magribden yaña

((O GÜZEL YÜZLÜ (

İskender as) ALLAH’TAN “BATIYA GİT”EMRİNİ İŞİTİP,AZMEYLEYİP BAŞINI ALIP GİTTİ DÜN BATIDAN YANA (Amerikaya))

tal‘atuñla eyledi hur

şîd magribden tulû‘

(GÜZELL

İĞİYLE BATI’DAN DOĞAN BİR GÜNEŞ EYLEDİ ALLAH’UTEALA O’NU)
vechi var âhir zamân oldı dir isem husrevâ

şark u garbı seyr kıl mir’ât-ı iskender-misâl

çünki ruhsâruñ-durur âyîne-i ‘âlem-nümâ

((AHİR ZAMANDA ZUHUR EDECEK OLAN “ZAT’I” SORSAM HÜKÜMDARA (Allah’a)

-DO

ĞUYU BATIYI SEYREDEN “İSKENDER AS”GÖSTERİLDİ BANA.ÇÜNKÜ ONUN YÜZÜ BÜTÜN DÜYAYI GÖSTEREN AYNADIR.))

magribîler mâlik-i genc-i hibâyâ old

ılar
kîmiyâdur cevher-i zâtuñ meger iy kaşı yâ

(BATILILARDAN,”TEFR

İKAYA DÜŞMÜŞ,KARARSIZ,SEBATSIZ”OLANLARIN DIŞINDA,KENDİLERİNE BAHŞEDİLEN “ZAT’A”SAHİP ÇIKTILAR.ZİRA BU ZAT’IN ÖZÜ KİMYADIR.)

var salâhuñ eyleseñ magribde ger icrâ-y

ı hak
irs-ile nakl itdi bir pâşâ-yı sâlihden saña

((BATI’DAKİLER,ALLAH’I (Allah’a ulaşmayı) TALEP ETSELER;O SALİH PAŞA KENDİSİNE İRSAL EDİLEN İLM’İ ONLARA NAKLEDİP SALAH’A ULAŞMALARINI GERCEKLEŞTİRİR.))
hâlis oldum pûte-i hecrüñde nâr-ı şevk-ıla
magribî dînârdur ruhsâr-ı zerdüm gûyiyâ

((Bat

ı da Allah’a ulaşmayı dileyen kişi):SAF HALE GELDİM POTAN’NDA ERİYEREK AŞKININ ATEŞİNLE.(Halbuki)BATI İÇİN SÖYLENEN;”EMELLERİ PARA,YÜZLERİ SOLUKTUR.”))
maşrık-ı envâr-ı eltâf-ı ilâhî ol müdâmeyledükçe magribe hurşîd-i enver ilticâ

(DO

ĞUDA KALANLARA DA ALLAH’IN LÜTFUYLA”NUR’LAR”,O NURLU GÜNEŞİN BATIYA SIĞINMASINDAN SONRA DA DEVAM EDİYOR.)
magribi eyler ziyâret rûz u şeb mâh-ıla mihrzülf ü ruhsâruñ ümîdiyle iy ferruh-likâ

(BATIYI,AY VE GÜNE

Ş GECE GÜNDÜZ “O ZAT’IN SAC VE SAKALININ SÜSLEDİĞİ MUBAREK YÜZÜNE” KAVUŞMAK İÇİN ZİYARET EDER.)
mihr-i rûşendür yakînî nazmumuñ ma‘nâları
şi‘rümüñ hatt-ı siyâhı magrib olmışdur aña

(O ZAT’IN YAZDIKLARININ “MANALARI ANLA

ŞILIR BİR GÜNEŞ OLMUŞTUR BATILILARA)

YAK

İNİ DİVANI (Ölümü:1568)

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-213667/h/girismetin.pdf

1.1. Mahlâs

‘Sa

ğlam bilgi, kuşkuya yer vermeyecek biçimde bilme,

iyiden iyiye anlay

ış’ anlamlarına gelen ve tasavvuf ıstılahı

olarak ‘bir şeyi delille değil yalnızca iman kuvvetiyle açık

olarak bilmek’ diye tarif edilen Arapça yakîn kelimesine,

nispet+î’sinin getirilmesiyle oluşturulan Yakînî mahlâsı ‘iyiden

iyiye anlam

ış, delile gerek duymadan inanmış’ anlamlarındadır.

1.2. Ad

Yakînî’nin ad

ı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır

1.Baz

ı beyitlerde şairin kendisini, Muhammed [569-632] (s. m.)’e

yazd

ığı övgü şiirleriyle tanınan Hassân bin Sâbit [563-680]’e

benzetmesinden

2.hareketle gerçek ad

ının Hasan olabileceğini

düşünmek mümkünse de bu bir tahminden öteye geçmez.

***

(EMRÎ D

İVANI:Ö.1575)

*ÇÜNKÜ

İSKENDER AS,ÜLKELERDEKİ AŞIKLARIN GÖNÜLLERİNDE “ŞAH”OLUR.O’NUN EMMARESİ (RESUL olması)”HIZIR AS’IN YARDIMIYLA YEŞİL TONLU DUHAN “OLAYIDIR.(Duhan/10,11,12,13,14)

*EY BÜTÜN KA

İNATIN PADİŞAH’I İSKENDER AS!..SEN ENYÜKSEK TEPELERİN ÜZERİNDE GÖRÜNEN EN PARLAK “MİHR”SİN (Güneş’sin).

Kâinât

ı ben gözüm yaşına gark-âb eyledüm　
Bir iki şehr aldı İskender hemîn deryâ ile

(BEN KA

İNATI GÖZYAŞLARIMLA DOLDURDUM.İSKENDER AS HEMEN BİR İKİ ŞEHİR ALDI)

Ne harâmîdür gözüñ kim tîg-zen kirpüklerüñAña eylerler tapu saf baglayup alay ile

((K

İM Kİ,HAYDUT OLAN GÖZÜN KİRPİKLERİNİ (Kalb’in üzerindeki perdeyi) KESERSE;”ONA SAF BAĞLAYIP DEĞİŞMEYEN PAYE (SERTİFİKA) VERİLİR))

Çünki dil

İskenderi iklîm-i ‘ışka şâh olur

Aña H

ızr-ı reh yeşil tonlu duhân-ı âh olur

((ÇÜNKÜ

İSKENDER AS,ÜLKELERDEKİ AŞIKLARIN GÖNÜLLERİNDE “ŞAH”OLUR.O’NUN EMMARESİ (RESUL olması)”HIZIR AS’IN YARDIMIYLA YEŞİL TONLU DUHAN “OLAYIDIR.(Duhan/10,11,12,13,14))

Kodum ey

şeh olalı mülk-i gamuñ İskenderi　
Mîl-i âhum üstine mir’ât-ı mihr-i enveri

((EY BÜTÜN KA

İNATIN PADİŞAH’I İSKENDER AS!..SEN ENYÜKSEK TEPELERİN ÜZERİNDE GÖRÜNEN EN PARLAK “MİHR”SİN (Güneş’sin))

EMRÎ DÎVÂNI

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-74909/divanlar.html

Hayat

Emrî, Divan şiirinin kendini bulduğu, orijinal ürünler verdiği ve sonraki yüzyılları etkilediği 16. yüzyılda devrin

kaynaklar

ında şiiri takdir edilen ve muamma ve tarih düşürme sahalarında üstâd olarak kabul edilen bir şâirdir.

Emrî'nin do

ğduğu Edirne, ilk önce devlet merkezi, daha sonra da Balkanlara yapılan fütuhâtın ve askerî

harekâtlar

ın beşiği olarak Osmanlı devletinin son zamanlarına kadar önemini korumuş bir şehrimizdir. Edirne'den

uzun bir müddet için, şiire önem veren hatta kendileri de şiir yazan padişah ve şehzâdeler şehri olarak da söz

edilebilir. Emrî'nin do

ğduğu ve hayatının büyük kısmını geçirdiği bu şehir, siyasî ve askerî bir merkez olması yanı sıra

ayn

ı zamânda bir ilim ve kültür merkezi olma özelliğine de sahiptir. Söz konusu dönemde Edirne'de şiir zevkinin ileri

derecede oldu

ğunu, şâirlerin tertip ettikleri meclislerde şiir okuyup değerlendirdiklerini kaynaklardan öğreniyoruz.

Asl

ında Edirneli, hatta Rumelili şâirlerin geleneğe dayalı divan şiirinde, fazla belirgin olmasa bile ayrı bir üslûp

çizgilerinin oldu

ğunu söylemek mümkündür.

ıl adı Emrullâh olan ve kaynaklarda çoğunlukla Emrî Çelebi, Emrullâh Çelebi olarak geçen Emrî'nin

Edirneli oldu

ğu bütün kaynaklarda ittifakla belirtilmektedir. Ailesi hakkında bilgimiz olmayan Emrî'nin tahsil hayatı

ile ilgili sadece Sehi Bey'in Heşt Behişt tezkiresinde yer alan "İlm-i zâhire sa'y iderken ferâğat itdi" cümlesinden

tahsilini yar

ıda bıraktığını öğreniyoruz. Önceleri bazı imâretlerin kitâbet vazifesi ile meşgul olurken Hasan Çelebi'nin

anlatt

ığına göre Kemalzâde Ali Çelebi'nin Edirne kadısı olmasından sonra onun himayesi ile Yıldırım Bayezid

Medresesi'nin tevliyet hizmetinde bulunmuş ve bu şekilde "dil-i mahzûnu şâdân ve gonca-i hâtırı gül gibi handân"

olmuştur. Yine aynı kaynağa göre Emrî, daha sonra düşmanlarının hasedine maruz kalarak bu vazifesinden

azledilmiştir.

***

(AHMEDÎ

İSKENDERNAMESİ:1334-1413)

*ALLAH’UTELA ONLARIN

İRADELERİ DIŞINDA,İSKENDER AS’I,”ANA RAHMİNE RESUL OLARAK KOYDU.” (Ezelde o’nu RESUL olarak takdir ettiği için.Kasas/68:Ve Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Ve seçim hakkı onlara ait değildir. Allah Sübhan'dır (münezzehtir) ve (onların) şirk koştukları şeylerden yücedir.)İŞTE O ZAMAN GÖKLERDEN YERE RAHMET İNMEYE BAŞLADI.

*TAR

İKAT YOLUNUN (Allah’a ulaşan yolun) İMAM’ISIN,ŞERİAT EHLİNİN BAŞKUMANADANISIN.

*DEVLET

İN HIZR’I,MUBAREK YÜZÜ,GÜZEL AHLAK’I,YANAĞI,BOYNU,”İKİ KAŞI ARASI NİŞAN’I”OLAN İSKENDER AS’SIN.

Çünki an

ı komış-ıdı_aña İlâh
Lâ-büd İskender aña bulmadı râh
Çünki ana rahmına düşdi Resûl　
Yire gökden indi çok rahmet nüzûl

((ALLAH’UTELA ONLARIN (Anas

ının,Babasının ve kendisinin) İARADELERİ DIŞINDA,İSKENDER AS’I,”ANA RAHMİNE RESUL OLARAK KOYDU.”(Ezelde o’nu RESUL olarak takdir ettiği için.Kasas/68:Ve Rabbin, dilediğini yaratır ve seçer. Ve seçim hakkı onlara ait değildir. Allah Sübhan'dır (münezzehtir) ve (onların) şirk koştukları şeylerden yücedir.)İŞTE O ZAMAN GÖKLERDEN YERE RAHMET İNMEYE BAŞLADI.))

Degüldür tâc u taht u devletde saña begde

şEger tahhâk eger Çimşîd eger Dârâ vü İskender Fütûhı dâsitânı uş görinür

(

İSKENDER AS’IN SAHİP OLDUĞU”TAÇ,TAHT VE DEVLET’E”,KİM OLURSA OLSUN ERİŞMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR.DİĞER HÜKÜMDARLARIN FETHETTİKLERİ YERLER,O’NUN FETHETTİKLERİ YANINDA BİR KUŞ YUVASI GİBİ GÖRÜNÜR.)

Hadîsi

İskenderüñ cümle semerdür
Kanı İskender ü Dârâ vü Kâvus　

(

İSKENDER AS’IN DERİN İLMİ İLE SÖYLEDİKLERİ,MEYDANA GETİRDİKLERİ;İLERİDE GERÇEKLEŞTİRECEKLERİNİN BİR KANITIDIR.)
Yâ ›ahhâk ü Ferîdûn u ya-hûœ CemMîr Sülmân Şâh İskender-der ü Dârây-râyN’ola Dârâ ki_idemez eyle ki_ol_ider rây rây

(EY E

Şİ BULUNMAYAN,ZAMANIN BAŞKUMANDANI,SÜLEYMANI,HÜKÜM SAHİBİ!..”SENİN VERDİĞİN HÜKMÜ,GÖRÜŞÜNÜ,”HİÇBİR HÜKÜMDAR ORTAYA KOYAMADI,KOYAMAZ DA.)

Şehâ serverlerü

ñ sen serverisin

Hak emri-y-le cihânuñ dâverisin

((EY PAD

İŞAH!..SEN BAŞKUMANDANLARIN BAŞKUMANDANISIN,ALLAH’IN EMRİYLE KAİNATIN ADALETLİ HÜKÜMDARISIN(Secde/24:Ve onlardan, emrimizle hidayete erdiren imamlar kıldık, sabır sahibi oldukları ve âyetlerimize (Hakk'ul yakîn seviyesinde) yakîn hasıl etmiş oldukları için.))

Eyü evsâf-

ıla sen muttasıfsın

Ser-â-ser cayblardan sen berîsin

(ENGÜZEL VASIFLARA SAH

İP OLAN SEN BÜTÜN KÖTÜ OLANLARDAN BERİSİN)

Kavînüñ kuvveti vü nusretisin

Zacîfüñ desti-gîr ü yâverisin

(KUVVETL

İNİN KUVVETLİSİ,MEDET İSTEYENLERİN MEDETKARI,YARDIMCISISIN)

Tarîkat yol

ınuñ sen reh-berisin

Şerîat ehlinü

ñ ser-leşkerisin

((TAR

İKAT YOLUNUN (Allah’a ulaşan yolun) İMAM’ISIN,ŞERİAT EHLİNİN BAŞKUMANADANISIN.))

Mekârim kân

ınuñ yâkût u lacli

Fezâyil bahr

ınuñ sen gevherisin

(KERAMET KANUNUNUN YAKUT’U,NEFS’LER

İ ISLAH EDEN“FAZL DENİZİNİN” CEVHERİSİN)

Kamu âlem-dâmendür

Velî sen Güne

ş bigi küdûretden berîsin

(CÜMLE ALEM SEN

İN DOST’UNDUR.SEN GÜNEŞ’SİN KEDERLERDEN BERİSİN)

Riyâset taht

ınûn sen tâc-dârı

Memâlik mülkinüñ

İskenderisin

(BÜTÜN ÜLKELER

İN TASARRUFU ELİNDE OLAN TEK PADİŞAH’I OLAN İSKENDER AS’ISIN.)

Zihî latîf-cemâl ü zihî mübârek-zâtKi yañag

ıdur anuñ cîd ü zülfi Kadr ü Berât
Secâeti Hızır u devletidür İskender　

(DEVLET

İN HIZR’I,MUBAREK YÜZÜ,GÜZEL AHLAK’I,YANAĞI,BOYNU,”İKİ KAŞI ARASI NİŞAN’I”OLAN İSKENDER AS’SIN)
Dudagı çeşme-i hayvân u saçları zulümât
İki cihânda aña kalmışam kim anı seven　
Yüzine bir nazar itmekde bula biñ hasenat

(GÜZEL DUDA

ĞI,GÖZLERİ,CANLI SACLARI,”YÜZÜNE BAKAN İKİ CİHAN’DA BİN KAT DERECAT KAZANIR.)

ızr u İskender sözini añma bezminde otur　
Câm-ı hayr-encâmı iç kim âb-ı hayvân devridü

((BU DEV

İR”AB-I HAYAT”DEVRİDİR(Devamlı hayat bulma,Hayata gemce devridir-Ölü iken DİRİLME devridir//Enam:122,Enfal/24//).HIZR İSKENDER AS’IN SOHBETİNDE BULUN ONUN HAYIR KADEHİNDEN İÇ Kİ;MUTLU HAYATA ULAŞASIN))
Hızr u İskender taleb sini_itseler kim sunc-ı Hak　
Zülfüñi zulmet lebüñi Âb-ı Hayvân eylemiş

(HER K

İM”HIZR İSKENDER AS’IN TALEBESİ OLMUŞSA”ALLAH’UTEALA ONUN SACINI SİYAH DUDAĞINDAN DÖKÜLENLERİ,DİNLEYENLERE HAYAT VESİLESİ KILMIŞTIR)

Bir

şâh-ı mâh-ruh saña beñzer görinmediÂyînede düzeliden İskender âyine

(KALB AYNASINDA,H

İÇBİR ŞAH’IN YÜZÜ,İSKENDER AS’IN YÜZÜNE BENZER GÖRÜNMEDİ)

Çekdi

İskender gam u dürlü ta’ab

ızr’a virildi_Âb-ı Hayvân iy acab　

(

İSKENDER AS,TÜRLÜ ZAHMETLER ÇEKTİ,EZİYETLER GÖRDÜ.SADECE HIZIR AS’A VERİLDİ SÜREKLİ HAYAT)
AHMEDİ İSKENDERNAMESİ:

((

www.belgeler.com internet sitesi

Ahmedî, (1334-1413) Dîvân edebiyat

ı şairi.
Türk Divan Şiirinin kurucusu kabul edilen 14. yüzyıl şairi. Nerede ve ne zaman doğduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Kütahya'da 1334 yılında doğduğu tahmin edilmekte ise de aslen Sivas ve Amasyalı olduğu da zikredilmiştir. İbn-i Arabşah, şairin 1413 yılında Amasya'da vefat ettiğini haber vermektedir. Asıl adı Tacüddin olup, şiirlerinde Ahmedi mahlasını kullanmış ve bununla şöhret bulmuştur. İlk tahsiline Anadolu'da başlamış, daha sonra Mısır'a gitmiş, büyük alim Ekmelüddin Baberti ile yine orada birçok alimden okumuştur. Molla Fenari gibi meşhur alimlerle arkadaşlık yapmış, sonra Anadolu'ya dönerek Kütahya'ya yerleşmiştir. Yazdığı şiirleri Germiyanoğlu şehzadesi Süleyman'a takdim etmiş ve iltifatlarına kavuşmuştur. Ankara savaşından sonra Timur Hanın da yakın ilgisini görmüştür. Daha sonra Süleyman'ın emri ile yazmış olduğu Tervih-ül Ervah'ı Çelebi Sultan Mehmed Hana takdim etmiştir.Sanatı: On dördüncü yüzyıl divan şiirinin asıl kurucusu ve üstadı sayılır. Gerek divan şiiri ve gerek mesnevi tarzında eserler veren şair, dini konuları işlediği şiirlerinde, tasavvufa geniş yer vermiştir.

***

(SÜHEYLLÎ AHMED B

İN HEMDEM KETHÜDA DÎVÂNI.1513-1600)

***EY

İSKENDER AS!..ALEMLERİN SULTANI (ALLAH’UTEALA) HAKLI OLARAK BÜTÜN ALEMLERE SENİ TAKDİM EDİP;ONLARA, NİMET,ONLARI HİMAYE,DİN VE DEVLET İŞLERİNE HİZMET İÇİN KAİNAT’IN PADİŞAH’LIĞINA MAZHAR KILDI.

***GAF

İL OLMAYIN,EY DALALET FIRKALARI!..KARŞINIZDA (Ademoğulları olduğunuz için) SİZDEN İNTİKAM ALMAK İÇİN,PUSUDA BEKLEYEN EJDERHA GİBİ KUVVETLİ ŞEYTAN VAR.SİZİN (Emaniyye’ye bağlı olarak) ALDIĞINIZ TEDBİRLERİ YIKIP PARCALAYAN.ANCAK, (Allah’a ulaşmayı dilediğiniz Takdirde;) SİZİ ŞEYTAN’DAN KORUYAN;”ALLAH’IN HİMAYESİNDE VE İLAHİ İRADE İLE İDARE OLUNAN,İHTİŞAMIYLA,NİCE YÜZBİNLERCE HANEDANI ALÇALTAN,ÜLKELER AÇAN ALLAH’IN VALİSİ İSKENDER AS’DIR

Husrev-i çârüm-serîr-i lâciverdî bir seherEyledi zulmet-serâ-y

ı ‘âlemi pür-nûr ü fer
Dagıdup cünd-i şebi feth itdi milk-i zulmeti
Subh-dem ceng-âver-i İskender-i Sencer-zafer

(KAHRAMAN

İSKENDER AS,ZULMETTE OLAN ARZDA HÜKÜM SÜREN DÖRT HÜKÜMDARIN ASKERLERİNİ BİR ŞAFAK VAKTİ DAĞITARAK KAZANDIĞI ZAFER VE ALLAH’TAN GELEN NURLARIN ONDAN YANSIMASIYLA BÜTÜN ALEM NUR’A GARKOLDU.)

Gâfil olmañ iy firâk-

ı fırka-i ehl-i dalâl
Geldi ol ceng-âver ejder der-kemîn-i intikâmGîv-i dîv-efgen Tehemten-tedbîr-i saf-şikenErdeşîr-i şîr İskender-haşem Sâm-ihtişâmNice yüz biñ Zâl ü Sâm’uñ dûdmânın [pest] iden
Vâlî-i kişver-güşâ vü hâmî-i nâmûs u nâm

((GAF

Şük

ûh ü ‘adl ü dâd [ü] nâm-ı pâküñ dilde yâd olsa
Nedür Kisrâ vü Nûşirvân nedür Dârâ vü İskenderOlur terbiyyet-i hulk-ı cemîl ü feyz-i cûduñdan
Matar lûlû vü hûn misk ü ‘araz cevher hacer gevher

(ADALET

İYLE,TEMİZ ŞÖHRETİYLE SÖYLENEN (İran hükümdarlarından) KİSRA,NÜŞİRVAN VE DARA’NIN,BİLE,NEDİR Kİ;”ALLAH’IN FEYZ’İNDEN,TERBİYESİ,CÖMERTLİĞİ,DAMARLARINDAKİ KAN’I MİSK OLAN ASALETLİ VE EN GÜZEL HUYLARA SAHİB” İSKENDER AS’IN YANINDA DEĞERLERİ ?)

Mazher-i in‘âm

ı olduñ pâdişâh-ı ‘âlemüñ
Sâye saldı başuña hâkân-ı İskender-nesak(150.sayfa)
Dîn ü devlet hıdmetine zâtuñı takdîm idüp
Bildi ol sultân-ı ‘âlem cümleden sensin ehak

((EY

kaynak:

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215254/h/girismetin.pdf
Hayatı ve Eserleri:
Süheylî mahlası ile tanınan şair ve münşî sanatçının asıl adı Ahmed, künyesi Süheylî Ahmed bin Hemdem Kethudâ’dır. Eserlerinde daha çok mahlasını kullanmış, onu asıl ismi gibi benimsemiştir. Süheyl, güney yarım kürede bulunan parlak bir yıldızdır. En iyi Yemen’den görünen bu parlak yıldızın la‘l ve akik gibi değerli taşlara kırmızı rengini verdiğine inanılmaktadır. O yüzden akik ile Yemen genellikle birlikte kullanılmıştır.Aslen Şamlı olduğunu bildiğimiz sanatçı, kendisini doğunun parlak yıldızı gibi gördüğü için Süheylî mahlasını seçmiş olmalıdır.
Türk Edebiyatında Süheylî mahlasıyla tanınan iki şair daha bulunmaktadır. Bunlardan biri Çağatay sahası şairi Süheylî Emîr Nizâmü’d-dîn Ahmed (ö. 918/1513)’tir. Emîr Nizâmü’d-dîn Ahmed, bugün elimizde bulunmayan Türkçe Dîvân’ı, İstanbul kütüphanelerinde iki nüshası bulunan Farsça Dîvân’ı ve Leylâ ile Mecnûn isimli mesnevisi ile tanınmaktadır. Diğer Süheylî ise 1008 (1599-1600) yılında vefat eden mülâzım ve müderrislik yapmış olan Ankaralı Mustafa Çelebi’dir. Bugün için elimizde bu şaire ait birkaç şiir dışında bulgu ve bilgi bulunmamaktadır.
Süheylî’nin yaşadığı döneme ışık tutan kaynaklarda, şairin hayatı hakkında yetersiz ve kimi yanlış bilgiler bulunmaktadır. Tezkirelerde ve benzer biyografik eserlerde hayatına dair doğru bilgiler, onun Hemdem Kethudâ’nın oğlu olduğu, Mısır’da divan katipliği yaptığı ve aslen Şamlı olduğu ile sınırlıdır. Ansiklopedi ve kataloglardaki bilgiler ise eksik olmakla birlikte eserlerinden derlendiği için bazı doğru bilgileri içermektedir. Süheylî’nin hayatını, eserlerinden özellikle Dîvân’ından yararlanarak ortaya koymaya çalıştığımız için bu kaynaklardaki bilgilerin künyelerini dipnotta vermekle yetineceğiz. Süheylî’nin Acâ‘ibü’l-Me‘âsir ve Garâ’ibü’n-Nevâdir’i üzerine hazırladığı, bizim de yararlandığımız doktora çalışmasında meslektaşım Şerife Yağcı da, yazar ve şair Süheylî’nin hayatı ve eserleri hakkında önemli bulgu ve bilgilere ulaşmıştır ***

(MEŞHURÎ DİVANI:1783-1857)

***ALLAH’IN “

ŞERİATININ MUTLAK VEKİLİ SENSİN” NE OLUR BÜTÜN İNSANLAR VE CİNLER,SENİN EMİR VE YASAKLARINA UYMAYA DEVAM ETSELER;

***SEN “O TAHT’IN ADALETL

İ SULTANISIN Kİ;”DERGAH’INA YÖNELMEK BİR ŞEREF’TİR.O DEVRİN HÜKÜMDARLARINA”

***N

İCE CEMŞİD’LER (Namlı padişahlar) İSKENDER AS’IN DERGAH’INA SAĞLAMCA BAĞLANSALAR VE BUNDAN DOLAYI GURURLANSALAR MUTLAKA YERİNDE OLUR BU DÜNYADA.

Tecâvüz eyleyip kânûn-

ı Sultân Süleymân'ı

Niçe bid'atlar eylemişlerdi fuzûlâne

Ferâmûş eyleyip bunca hukûk-

ı lutf-ı ihsânı

Cefâlar kalmam

ışdı etmedik sâbıkda hânâna

((KANUN

İ SULTAN SÜLEYMAN ZAMANINDA,O ESKİ PADİŞAHLARA LÜTFEDİLEN HAKİKATLARI DEVREDEN ÇIKARIP,FUZULİ BİD’AT LARLA TECAVÜZ EDEREK (İslam’a) YAPMADIKLARI CEFA KALMADI))

Bi-hamdillâh ki böyle buldu

ğun gördük o bed-kârın

Bütün etdiklerin Osmâniyân-

ı mülk-dârâna

((Ey

İskender as) HAMDOLSUN Kİ,SENİN DE BU OSMANLI MÜLKÜNDE BU YAPILANLARIN NE KADAR KÖTÜ BİRŞEY OLDUĞUNU BİLDİĞİNİ GÖRDÜK.))

Şehenşâhâ felek-câhâ hıdiv-i âsumân-kadrâ

Eyâ hurşîd-i tîği fer veren bu mülk-i Osmân'a

((ACABA!..(Allah’

ın) SEMAVATTAKİ,İTİBARLI,KADR VE KIYMETİ DEĞERLİ,OSMANLI MÜLKÜNE GÜÇ VERECEK,PADİŞAHLAR PADİŞAHI OLARAK SEÇTİĞİ,ELİNDE “MİHR’İN KILICI OLAN VEZİR’İ” KİM ?))

Sen ol şâhenşeh-i mülk-i dilîrsin ki havfından,

Adem teng oldu Sâm u Rüstemân u Kahramânân'a

(BU MÜLK’ÜN (Eski Osmanl

ı Mülkündekiler) İNSANLARI,KAHRAMAN GÖRÜNEN HÜKÜMDARLARIN ÖLDÜRME KORKUSUNDAN SIKINTIDADIRLAR.SEN OL ONLARA PADŞAHLAR PADİŞAHI)

N'ola olsan muvaffak böyle emr-i sa'b u düşvâra

Ki sensin şimdi mazhar her husûsda avn-i Yezdâna

(NE OLUR,BU GÜÇ VE ZOR

İŞLERE (Bu zulümlerin önüne geçmeye) MUVAFFAK OLSAN.ÇÜNKÜ ŞİMDİ SADECE” SEN HER HUSUSTA ALLAH’UTEALANIN YARDIMINI ALMAYA HAK SAHİBİSİN”))

Husûsâ bu gazâ-y

ı ekberinden zâhir olmuşdur

Min-indillâh müeyyed oldu

ğun kâr-azmâyâna -din uğruna yapılan muharebe-Allah katında doğrulanmış-

(ÖZELL

İKLE;“BU DİN UĞRUNA YAPTIĞIN MUHAREBEDE NE KADAR MAHARETLİ OLDUĞUN”,ALLAH KATINDA DOĞRULANMIŞTIR)

Adûdan çünki ecdâd-

ı izâmın sârın ahz etdin

Sezâ şimden geri tîğin asarsan arş-ı Rahmân'a

(YEM

İN ETTİĞİN,ŞANI BÜYÜK ECDADININ İNTİKAMINI ALDIN ARTIK.ŞİMDİ ASARSIN KILICINI“RAHMANIN ARŞINA”)

Bu mülkü levs-i şûr-

ı bâğîyândan eyleyip tathîr

Çevirdin şûre-zâr

ın sahn-ı hûş-bûy-ı gülistâna

(BU MÜLK’Ü,P

İSLİKLERDEN,AZGINLARDAN TEMİZLEYEREK,”ÇORAK VERİMSİZ ARAZİLERİ GÜL’LERİN KOKULARIYLA DOLDURDUN.)

Vekîl-i mutlak-

ı sâhib-şerîat şimdi sensin sen

N'ola cârî olursa emr ü nehyin cinn ü insâna

(ALLAH’IN “

ŞERİATININ MUTLAK VEKİLİ SENSİN” NE OLUR BÜTÜN İNSANLAR VE CİNLER,SENİN EMİR VE YASAKLARINA UYMAYA DEVAM ETSELER)

Sen ol sultân-

ı evreng-i adâletsin ki dergâhın

Şerefle Ka'beâsâ kıbledir şâhân-ı devrâna

(SEN “O TAHT’IN ADALETL

İ SULTANISIN Kİ;”DERGAH’INA YÖNELMEK BİR ŞEREF’TİR.O DEVRİN HÜKÜMDARLARINA”)

Niçe Cemşîd ü İskender olup dergâhına bende

Tefâhür etseler şâyestedir gerdûn-

ı gerdâna

İCE CEMŞİD’LER (Namlı padişahlar) İSKENDER AS’IN DERGAH’INA SAĞLAMCA BAĞLANSALAR VE BUNDAN DOLAYI GURURLANSALAR MUTLAKA YERİNDE OLUR BU DÜNYADA)

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-213634/h/metin.pdf

***

(ARPAEM

İNİZADE-SAMİ DİVANI)

***O MEL’UNUN (

Şeytan’ın) İNŞA ETTİĞİ BİNALAR HARAP OLMAYA (Yıkılmaya) MAHKUMDUR.Kİ O’NUN MAKSADI:”MAMUR OLAN (Allah’ın farz kıldığı) ALLAH’IN ZATINA TESLİM OLMAYI VİRAN ETMEK ORTADAN KALDIRMAKTI. BÖYLECE,O İNTİKAM KILICIYLA İSLAMİYETTE OLMAYAN “ŞEYLERİ İSLAM AKAİDİ”OLARAK KABUL ETTİRDİĞİNDE MÜSLİMANLARI,”ESAS DİN’LERİNDEN” UZAKLAŞTIRDI.(*)

***PAD

İŞAHLAR PADİŞAHI İSKENDER AS SONRA MUBAREK MAKAMINDAN ASKERLERİNE (Talebelerine) EMRİNİ BUYURDU:”ŞERİAT KILICIYLA (Allah’ın ayetleriyle) ARAŞTIRMA YAPARAK O EMANİYYE’LERLE OLUŞAN “AKAİD’E TABİ OLANLARA (Yanlış manalar verilerek-İSLAMDAN KOPARILAN;İMAN,TESLİM,HİDAYET,TAKVA,SALİH AMEL,NEBİ RESUL,vb. kavramları

SAVUNANLARA),NET

İCEYİ BİLDİREREK ONLARI BU YANLIŞLIKLARDAN MEN EDİN!..”

(*):.(Emaniyye ile,Kur’an d

ışındaki ilimle-Nisa/118,119,120: Allah, ona (şeytana) lânet etti. Ve (şeytan) şöyle dedi: "Ben mutlaka, Senin kullarından belli bir nasip edineceğim."Ve onları mutlaka dalâlette bırakacağım. Ve onları, mutlaka emaniyyeye (kuruntuya) düşüreceğim ve mutlaka onlara emredeceğim. Böylece onlar, mutlaka davarların kulaklarını kesecekler ve onlara emredeceğim, öyle ki mutlaka, Allah'ın yarattığını değiştirecekler. Ve kim, Allah'tan başka, şeytanı dost edinirse artık o, apaçık bir hüsranla hüsrana uğramıştır.(Şeytan) onlara vaad eder ve onları emaniyyeye (kuruntuya) düşürür. Ve şeytan, onlara aldatmaktan başka bir şey vaadetmez.).

*Hadis-i

şerif: 'İNSANLAR ÜZERİNE ÖYLE BİR ZAMAN GELECEKKİ İSLAMIN YALNIZ İSMİ,KURANIN İSE RESMİ KALACAK,MESCİDLER DIŞ GÖÜNÜŞLERİYLE MAĞMUR,FAKAT İÇLERİ HİDAYETDEN MAHRUM OLACAK ONLARIN ALİMLERİ,GÖK KUBBE ALTINDAKİLERİNİN EN ŞERLİLERİDİR FİTNE ONLARDAN ÇIKTI VE YİNE ONLARA DÖNECEKTİR'.-BEYHAKİ-))

Hân Ahmed-i yegâne

şehenşâh-i bahr ü berİskender-i zamâne hıdîv-i cihân-penâh
Fermân idüp yapıldı bu gerdûne-i latîf
İtmâmını mübârek ide hazret-i İlâh

(PEYGAMBER (sav) EFEND

İMİZİN TEK VARİSİ,PADİŞAHLAR PADİŞAHI,CİHANŞÜMUL,İSKENDER AS ZAMANINDA;”ALLAH’UTELANIN FERMAN’IYLA DENİZ ÜZERİNDE GEZECEK LATİF BİR ARABA YAPILDI.TAMAMINI MUBAREK KILA HAZRETİ ALLAH)

İskender-i hurde-bîn-i teftîş

Sâhib-hıred ü ‘adâlet-endîş
Her demde mu’îni hazret-i HakHer hâlde kârı hayra mülhak

(

İSKENDER AS,HAZRETİ ALLAH’IN HER AN HER DURUMDA HAYR’A ULAŞTIRMASI VE YARDIMIYLA;”EN İNCE TEFERRUATIN İÇERİĞİNİ BİLE ADALETLE ARAŞTIRIP ANLAMA KAABİLİYETİNE SAHİPTİR.)

İskenderâsâ evvelâ idüp kemerlerde binâ

Sedd ile kıldı cem’-i mâ’ ol dâver-i kişver-güşâ
Cûş idüp Istanbula âb oldı ricâli kâm-yâbSultân-i dîne şeyh ü şâb itmekdedür hayr-i du’â

(ADALET

İYLE ÜLKE ACAN İSKENDER AS,İSTANBUL’A GELİP KEMER BARAJLAR İNŞA EDEREK COŞARAK GELEN SULARLA HALK’ININ ARZUSUNU YERİNE GETİRDİ.BÜTÜN DİN DE SULTAN OLAN MÜRŞİD’LERİN HAYIR DUASIYLA)

Gelmedi sencileyin dehre vezîr-i a’zamGörmedi mislüni çe

şm-i nigerân-i devletTumturak-i haşem ü ‘adlüni görse kul olurSana İskender ile Nûşirevân-i devlet
Gayrı evsâfa ne hâcet bu şeref kâfîdür
Hazret-i pâdşeh-i kevn ü mekân-i devlet

((EY

İSKENDER AS!..GELMEDİ SENİN GİBİ ŞİMDİYE KADAR BÖYLE BİR PADİŞAH VEZİRİ.GÖRMEDİ BÖYLE ADALETLİ DEVLETİ GÖZETEN.NUŞİRVAN’IN TEBASI GÖRSEYDİ BUNLARI SANA KÖLE OLURLARDI. (Nuşirvan:M.531-579 yılları arasında,İran’da sasani devletini adaletle idare eden padişah) SEN BÜTÜN ALEMLERE,ALLAH’UTEALA TARAFINDAN(TAYİN EDİLEN) PADİŞAHISIN.BUNDAN BAŞKA VASIFLARA İHTİYAC DUYULURMU ? BU ŞEREF SANA KAFİDİR.))

Kutb-i gerdûn-i cihânbânî vü ‘âlem-gîrîMerkez-i dâ’ire-i emn ü amân-i e

şyâŞâh-i gerdûn-’azamet dâver-i Dârâ-heybetHusrev-i memleket İskender-i fermân-fermâ

(FELEKLER

İN ŞAHI,BÜTÜN CİHANI KORUYAN,AZAMETİ VE HEYBETİYLE HERKESİN MALININ,CANININ EMNİYETTE OLDUĞU,HERŞEYİ MERKEZİNDE TUTAN,BÜTÜN CİHANA HÜKMEDEN İSKENDER AS DIR.)

Nice

şeh sultân-i heft-iklîm-i İskender-gulâmKim derinde pâdşâhân-i cihân ‘abd-i ‘abîdLevh-i gerdûna bu vech üzre sezâ sebt eyleyüpVasf-i ‘âlîsin ‘utârid eyleye beytü'l-kasîd‘Akl-i kül-tab’ ü Felâtûn-re’y ü Efrîdûn-haşemFeylesûf-i hikmet-ârâ vü hıredmend-i reşîd

((YED

İ İKLİMİN SULTAN PADİŞAHI,İSKENDER AS!..KİM O’NUN KAPISINDA KUL OLUP (O’na Tabi olup) VERİLEN TALİMAT’A GÖRE İBADET EYLERSE:”YÜCE VASIFLARA,EN GÜZEL KASİDELERDE ANILAN BİR YILDIZ,İŞE YARAMAYAN BİR GÖRÜŞE SAHİP İKEN,HERŞEYİ KAVRAYABİLEN GÜÇLÜ BİR AKIL, EŞSİZ BİR SADAKAT SAHİBİ,FLOZOFLAR GİBİ KENDİ AKLIYLA HAREKET EDEN DEĞİL,HİKMETLERLE BEZENMİŞ İRŞAD SAHİBİ (Mürşid) OLUR.))

Mülûkün ser-firâz

ı hazret-i hân Ahmed-i gâzî
Kim İskenderle Dârâ görse dârâtın ider tahsîn
Olup cezm-i hıredle dâd-güster cümle âfâka
Ser-â-ser virdi âsâyiş o şâhenşâh-i ‘adl-âyîn

((B

İR KİMSE,BÜTÜN HÜKÜMDARLARIN BAŞKANI,MEDHEDİLEN GAZİ İSKENDER HAZRETLERİ’NE MUTÎ OLSA(Kalb’ten bağlansa):”BEĞENİLEN ŞÖHRET,KARARLI ANLAYIŞIYLA BÜTÜN UFUKLARIN SAHİBİ”OLUR (Casiye/13: Ve göklerde ve yerde olanların hepsini kendinden (bir lütuf olarak) size musahhar (emre amade) kıldı. Muhakkak ki bunda, tefekkür eden bir kavim için mutlaka âyetler (ibretler) vardır.) O PADİŞAHLAR PADİŞAH’ININ ADALETLİ USULÜYLE YERYÜZÜ,BAŞTANBAŞA DEVAMLI BİR EMİN HALE GELDİ.))

Binâ-yi ‘ömri olmaz m

ı harâb-âbâd o mel’ûnun
K'ide ma’mûre-i dârü's-selâma kasd-i vîrânî

Hüsâm-i intikâm

ın ehl-i İslâm eyledi ihrâc
Zuhûr itdükde andan böyle vaz’-i nâ-müselmânî

((O MEL’UNUN (

Şeytan’ın) İNŞA ETTİĞİ BİNALAR HARAP OLMAYA (Yıkılmaya) MAHKUMDUR.Kİ O’NUN MAKSADI:”MAMUR OLAN (Allah’ın farz kıldığı) ALLAH’IN ZATINA TESLİM OLMAYI VİRAN ETMEK ORTADAN KALDIRMAKTIR.(Emaniyye ile,Kur’an dışındaki ilimle-Nisa/118,119,120: Allah, ona (şeytana) lânet etti. Ve (şeytan) şöyle dedi: "Ben mutlaka, Senin kullarından belli bir nasip edineceğim."Ve onları mutlaka dalâlette bırakacağım. Ve onları, mutlaka emaniyyeye (kuruntuya) düşüreceğim ve mutlaka onlara emredeceğim. Böylece onlar, mutlaka davarların kulaklarını kesecekler ve onlara emredeceğim, öyle ki mutlaka, Allah'ın yarattığını değiştirecekler. Ve kim, Allah'tan başka, şeytanı dost edinirse artık o, apaçık bir hüsranla hüsrana uğramıştır.(Şeytan) onlara vaad eder ve onları emaniyyeye (kuruntuya) düşürür. Ve şeytan, onlara aldatmaktan başka bir şey vaadetmez.).BÖYLECE,O İNTİKAM KILICIYLA İSLAMİYETTE OLMAYAN “ŞEYLERİ İSLAM AKAİDİ”OLARAK KABUL ETTİRDİĞİNDE MÜSLİMANLARI,”ESAS DİN’LERİNDEN” UZAKLAŞTIRDI.

(Sadece ad

ı kaldı.)Hadis-i şerif: 'İNSANLAR ÜZERİNE ÖYLE BİR ZAMAN GELECEKKİ İSLAMIN YALNIZ İSMİ,KURANIN İSE RESMİ KALACAK,MESCİDLER DIŞ GÖÜNÜŞLERİYLE MAĞMUR,FAKAT İÇLERİ HİDAYETDEN MAHRUM OLACAK ONLARIN ALİMLERİ,GÖK KUBBE ALTINDAKİLERİNİN EN ŞERLİLERİDİR FİTNE ONLARDAN ÇIKTI VE YİNE ONLARA DÖNECEKTİR'.-BEYHAKİ-))

Şehenşâh-i hümây

ûn-câh ü İskender-sipâh âhir
İrâde itdi istîsâl ile men’ itmege anı
Muhassal bildürüp mikdârını seyf-i şerî’atle
Vekîl-i mutlakına def’i içün itdi fermânı

((PAD

SAVUNANLARA),NET

İCEYİ BİLDİREREK ONLARI BU YANLIŞLIKLARDAN MEN EDİN!..”))

ARPAEM

İNİ ZADE SAMİ DİVANI

kaynak:

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-275459/h/arpaeminizade-sami.pdf

Hayat

ı:
Arpaemîni Osman Efendi’nin oğludur. Babasının görevinden
dolayı Arpaemîni-zâde olarak tanınan İstanbullu şairin doğum tarihi
bilinmemektedir. Asıl adı Mustafa’dır. Sadece İsmâil Belîğ bir adının
da Mehmed olduğunu söyler. Divanında bulunan tarihlerden Afîfe ve
Zeliha isimli iki kızı olduğu ve bunların genç yaşta vefat ettiği
anlaşılmaktadır… ***

(EDİRNELİ KÂMÎ DİVANI:1649-1724)

İSKENDER AS,BİR ÇALIŞMASI,BİR HOCASI,BİR OKULU OLMAKSIZIN “ALLAH’TAN ÖĞRENDİ LEDÜNNİ İLMİNİ”

*EY C

İHANIN (Allah tarafından secilen) HALİFESİ,CİHANGİRİ,PADİŞAHLARIN EN BÜYÜĞÜ,ŞİFA VERENLERİN YÜCE CEVHERİ,ŞERİAT’TAN (Kur’andan) GERCEK ANLAMLARI SAPTIRILMIŞ OLAN

(Hidayet,Takva,Amilussalihat,Allah’a ula

şma vb.) KAVRAMLARI (Allah’tan)ÖĞRENDİĞİN LEDÜNNİ İLİM’LE TESBİT EDİP,ONLARA KARŞI BÜYÜK SAVAŞ AÇAN İSKENDER AS!..

Habbezâ himmet-i SüleymânîTâ-k

ıyâmet añılsa ahrâdur

((SÜLEYMAN’IN (Zaman

ın Hükümdarının) HİMMET’İ NE HOŞTUR.KIYAMETE KADAR ANILSA YERİDİR.(Her devirdeki Allah’ın tayin ettiği İMAM’I,HALİFESİ Süleyman olarak anılır))

Bunda bulm

ış o âb-ı hayvânı
Sa‘yı İskender’üñ ne bî-câdur

(

İSKENDER AS,BİR ÇALIŞMASI,BİR HOCASI,BİR OKULU OLMAKSIZIN “ALLAH’TAN ÖĞRENDİ LEDÜNNİ İLMİNİ”)

Hem-nâm-

ı ‘Aliyy-i bî-müdânî
İskender’e dâg-ı dastânî

Doldurd

ı şecâ‘ati cihânı

(

İSKENDER AS’IN,DESTANLARLA YAZILI YİĞİTLİĞİ,NAMI,YÜCELİĞİ VE EŞSİZLİĞİ BÜTÜN CİHANI DOLDURDU)
Reşk-i İrem itdi hâk-dânıDâmâd-ı şeh-i cihân-güşâdur.

(

İSKENDER AS’IN BÜTÜN YARALARIN ÜZERİNİ SARMASI,ŞAN’ININ BÜTÜN CİHAN’A YAYILMASI;”ZELİL OLANLARI KISKANDIRIP,KENDİSİNİ HEDEF TAHTASI HALİNE GETİRDİ)

Ey cihânuñ âsaf-

ı kişver-güşâ İskender’i
Şehriyâr-ı a‘zamuñ dâmâd-ı vâlâ-gevheri

Muktezâ-y

ı şer‘i mir’ât-i zamîrüñ gösterüp
Dest-i re’y-i sâ’ibüñ açdı cihâd-ı ekberi

((EY C

İHANIN (Allah tarafından secilen) HALİFESİ,CİHANGİRİ,PADİŞAHLARIN EN BÜYÜĞÜ,ŞİFA VERENLERİN YÜCE CEVHERİ,ŞERİAT’TAN (Kur’andan) GERCEK ANLAMLARI SAPTIRILMIŞ OLAN

(Hidayet,Takva,Amilussalihat,Allah’a ula

şma vb.) KAVRAMLARI (Allah’tan)ÖĞRENDİĞİN LEDÜNNİ İLİM’LE TESBİT EDİP,ONLARA KARŞI BÜYÜK SAVAŞ AÇAN İSKENDER AS!..))

Âte

ş-i germ ıztırâb-ı gayret itdükçe zuhûrHânmân-sûz-ı ‘adû-yı dil-siyehdür heybetüñ

Karn-

ı İskender feramuş oldı ‘asruñ yad idüp
Zîb-i gûş-ı heft-iklim oldı sit-i satvetüñ

((

İSKENDER AS,ACI,ELEM VEREN GAYRETLERİN AÇIĞA ÇIKTIĞI,HEYBETLERİNDEN KALB’LERİN KARARDIĞI,GEMİŞ ASIRLARDAKİ ASALETLERİNİN UNUTULDUĞU,YEDİ İKLİMDE SADECE GÜÇLÜ OLANLARIN ÇIKARTTIĞI GÜRÜLTÜ,PATIRTILARA (Savaş,Kargaşa vb.) KULAK VERENLERİN OLDUĞU BİR DEVİRDE ZUHUR EDECEKTİR.))

Ey Felâtun-

ı zamân İskender-i ‘âlî-cenâb
Baht anuñ kim dergah-i vâlâña itdi intisâb

Âsmân-rif‘at vezîr-i a‘zam-

ı kişver-güşâ
Mazhar-ı ‘avn-i Hudâ bâ-feth ü nusret kâm-yâb

((EY DARLIK’TA,SIKINTI DA OLAN!..”YÜCE

İSKENDER AS CENAPLARININ”YERYÜZÜNDEKİ DERGAHLARIN EN BÜYÜĞÜ OLAN ANA DERGAH’A İNTİSAP EDERSEN (Tabi olursan),SAADETLİ,YÜKSEK RÜTBELİ,EN BÜYÜK YARDIMCI,CİHANGİR,HİDAYET’E VESİLE OLAN,İLİM SAHİBİ VE MURADINA ERMİŞ (İrşad Makamına Tayin)OLURSUN))

ıblegâh-ı ‘âlem olmış arkası mihrâbda
Hızr u İskender n’ola şânına itse i‘tinâ

Pâdi

şâhuñ sâyesinde nûş idüp âb-ı zülâlİmtidâd-ı devlet içün idelüm dâ’im du‘â

((NE OLUR!..”ARKASI M

İHRAB’A YÜZÜ ALEMLERE (Huzur nazmını kıldırdıktan sonra gökteki Alemlere)DÖNÜK.İSKENDER AS’INŞAN’INA ÖZEN GÖSTERİP,O PADİŞAHIN SAYESİNDE TEMİZ SULAR İÇMEK VE DEVLETİNİN BEKASI İÇİN DUA EDELİM))

ş-güvâr âbın içüp Kâmî didi târîhiniAkdı bu ‘aynü’ş-şifâ bâ-hükm-i Sultân Mustafâ

(HZ.MUHAMMED MUSTAFA’NIN

ŞİFA ÇEŞMESİNDEN AKAN SUYU İÇİP “KAMİ TARİHİNİ SÖYLEDİ.)

Âb-

ı hayâtı cüst u cû eylerseñ İskender gibi
Bulmazsın ancak bir nefes hayr ile ismüñ yâdıdur150

Bahr-i emelde ke

şti-i maksûd nâ-bedîd

((

İSKENDER AS GİBİ DEVAMLI MUTLU HAYATI İSTEYEN(Ölü iken dirilmeyi) ALLAH KATINDA İSMİN HER NEFESTE HAYIR İLE ANILIRDI (Başlangıçta bütün insanlar Allah katında ölüdür.Taki NUR sahibi oluncaya kadar.Enam/122).EMELİ GEMİSİNİ ÇÖLDE DEĞİL DE DENİZDE YÜZDÜRMEK İSTEYENLER İÇİN))
Âyîne-i Sikender eger olsa râygân

La‘l-i lebin göreydi o efrenc-peççenüñEl yurd

ı âb-ı gayrdan İskender-i zamân

(MAKEDONYALI S

İKENDER,İSKENDER AS ZAMANINDAKİ AVRUPALI KIRMIZI DUDAKLI ÇOCUKLARIN DURUMUNU GÖRSEYDİ “SUDAN BAŞKA ŞEYLERLE”YIKARDI ELLERİNİ)

Zîver-i gû

ş-ı kabul olmadığı zâhirdürEylese dest-i riyâ sübhasını lü’lü’den

Ser be-zânû-y

ı teveccüh olan İskender-i vakt
İtdi seyr-i melekût âyine-i zânûdan

((KALB’TE OLMAYAN B

İR DİLEKLE AZAMETİNİ (Allah’ın Zatını)İSTESE,ALLAH TARAFINDAN İŞİTİLMESİ DE KABUL EDİLMESİ DE MÜMKÜN DEĞİLDİR.AMA (Kalb’ten) SEVEREK ARZU EDEREK ALLAH’A YÖNELİP,İSKENDER AS’IN ÖNÜNDE DİZ ÇÖKEREK (Tabi olan)MELEKUT ALEMİNİ KALB AYNASINDAN GÖREREK SEYRİSÜLUKUNU (RUH’UNUN Allah’a ulaşmasını) GERCEKLEŞTİRİR.(Ankebut/5: Kim Allah'a mülâki olmayı (hayattayken Allah'a ulaşmayı) dilerse, o taktirde muhakkak ki Allah'ın tayin ettiği zaman mutlaka gelecektir (ruhu mutlaka hayattayken Allah'a ulaşacaktır). Ve O; en iyi işiten, en iyi bilendir.))

İRNELİ KÂMÎ
https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-275465/h/kami.pdf

Kâmî, kaynaklarda verilen bilgilerden ç

ıkardığımız sonuca göre tahminen 1050-
1059 / 1640-1649 tarihleri arasında Edirne’de doğmuş, 1136 / 1724’de İstanbul’da vefat
etmiştir. İlmiye sınıfına mensup olup uzun süren ömrü boyunca pek çokmüderrisliklerde bulunmuş, fetva eminliği, Bağdat ve Mısır kadılıkları ile evkafmüfettişliği yapmıştır. Edebiyat dünyasında Edirneli Efendi veya Edirneli Çelebi olarakşöhret kazanmıştır.Babası gibi Gülşenî olan Kâmî, ilâhî aşkı anlatan âşıkâne gazellerin yanı sıra,
Nâbî’den etkilenerek hikemî gazeller de kaleme almıştır.

***

(HASAN Z

İYAÎ(MostarlıZiyâî)DÎVANÎ.1600)

*ZAMAN ZAMAN VE YER YER,

İSKENDER AS’DAN (Başkalarına abes olan) SAN Kİ KENDİ İRADESİYLE YAPMIŞ GİBİ ÇEŞİTLİ İMTİHANLAR ZUHUR EDER.BU GAFİL HALK’IN”HIZIR AS İLE HER AN BERABER OLAN İSKENDER AS’IN HER SÖZÜNÜ,İMZASINI TAŞIYAN HER BELGESİNİ,BİR FİTNE SEBEBİ OLARAK KULLANMALARI O’NA CEZA VERMEK İÇİN BİR CELLAD GİBİ DAVRANMALARI NE KADAR ACAİPTİR Kİ BANA ÖLDÜRÜCÜ ZEHİR OLUYOR.

Dem-be-dem derd ü belâdan dürlü sûret gösterürCâ-be-câ dökmi

ş suyı âyîne-i İskenderî

Leb-i la`lüñ ki anuñ te

şnesidür Hızr u İskenderRakîbe rûh-ı sânîdür baña semm-i helâhildür

Görürler turras

ı tarrârdur hem gamzesi gammâz　
`Acebdür ol gözi cellâddan bu halk gâfildür108

(((ZAMAN ZAMAN VE YER YER,İSKENDER AS’DAN (Başkalarına abes olan) SAN Kİ KENDİ İRADESİYLE YAPMIŞ GİBİ ÇEŞİTLİ İMTİHANLAR ZUHUR EDER.BU GAFİL HALK’IN”HIZIR AS İLE HER AN BERABER OLAN İSKENDER AS’IN HER SÖZÜNÜ,İMZASINI TAŞIYAN HER BELGESİNİ,BİR FİTNE SEBEBİ OLARAK KULLANMALARI O’NA CEZA VERMEK İÇİN BİR CELLAD GİBİ DAVRANMALARI NE KADAR ACAİPTİR Kİ BANA ÖLDÜRÜCÜ ZEHİR OLUYOR.)

Keyfiyyetini söyle ki ser-mestidür cihânSâkî buyur ki katre-i yemmîdür o dehân

Âb-

ı hayâta irmedi aña ki saltanât　
Sovuk suyuñ da içmedi İskender ey cihân240

(EY C

İHANIN SAKİSİ (Dağıtıcısı) İSKENDER AS!..HERŞEYİN İÇYÜZÜNÜ,ÖZÜNÜ BUYURKİ;”BÜTÜN CİHAN MEST OLSUN.”ONDAN DERYADA BİR DAMLA AĞIZLARINA GİTMEYENLERİN”HAKİMİYETİ DEVAMLI OLAMAZ.)

Ol gül-`izâr ile bile sal

ınmak isterin

Gül-zâr-

ı kûyı içre benem mîr-i `âşıkân

Ol hüsni bî-nazîre ki dil olmaz ans

ız

Hüsni hemân var dime hem hüsn hem ân

Eller ki pây-mâlidür ol serv-i ser-keşüñ

Cân-

ı Ziyâ’î su gibi olur aña revân

((O GÜLYANAKLI (

İskender as) İLE BERABER ONUN MEKANINDA GÜZEL AŞIKLARINDAN OLMAK İSTEYEN BENİM.BU HAL ÖYLE BİR ÖZENTİKİ;”GÖNÜL HER AN ENGÜZEL ŞEKİLDE O’NUNLA BERABER OLMAK İSTER”..BAŞKALARI Kİ:”O’NA KAFA TUTANLAR,O’NA İSYAN EDEN İNATÇILAR”;MAHVOLMUŞ,SÜRÜNENLERDİR.ZİYA’Î’NİN CAN’I SU GİBİ O’NUNLA (İskender as ile) BERABER AKIP GİTMEK İSTER))

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83435/mostarli-ziyai-divani.html

HAYATI

Boşnakların en eski divan şairi olarak tanınan XVI. yy divan şairi Mostarlı Hasan Ziyâ’î

hakk

ında kaynaklarda yer alan bilgiler çok sınırlıdır. Şairin adı tezkireler içerisinde, sadece Kafzade Fâizî’nin Zübdetü’l-eşâr’ında mevcuttur. Burada da şairin ölüm tarihi ve örnek iki beytinden başka bilgi bulmak mümkün değildir. Onun hayatı hakkındaki bilgiler; Bosna’da yapılmış biyografik mahiyetteki birkaç çalışmanın yanı sıra tek nüshası mevcut olan divanından ve Kıssa-i Şeyh Abdürrezzâk (Şeyh-i San’ân) mesnevisinden elde edilenler doğrultusunda verilecektir.

Hasan Ziyâ’î’nin Şeyh-i Sanân mesnevisinin bir nüshasında, müstensih tarafından

düşürülen bir notta, şairin Mostarlı olduğu söylenir: “Merhûm u magfûrünleh mü’ellîf-i kitâb olan Ziyâ’î Çelebî Hersek sanca

ğı Mostâr nâm kasabadandır.”

Şairin ismi Hasan Çelebî İbn-i Alî el-Mostârî’dir.

Kâtib Çelebî, şairin adının Ziyâ’î Hasan el-Mostârî olduğunu söyler

Divanın sonunda ise şairin ismi “Ziyâ’î bin Alî bin Hüseyin bin Mahmûd bin Yûsuf el-Hersekî” olarak yazılmıştır.

Şiirlerinden anlaşıldığı kadarıyla hayatını yokluk ve sıkıntılarla geçiren Ziyâ’î, çok eski,

harap ve yıkık bir evde oturmaktadır. Bu ev; fare delikleriyle dolu, her taraftan yağmur ve rüzgar alan, tahtaları gıcırdayan, sobası devamlı tüten yıkık dökük bir yapıdır. Şair bu eve “hânei vîrâne” adını vermiştir

***

(MANÎ D

İVANI:1550)

*** EY NUR SAÇAN

İSKENDER AS!..SENİN “BÜTÜN HAREKETLERİNİN KENDİ İRADEN’İLE DEĞİL DE; “ALLAH’IN TASARRUFUNDA OLDUĞUNU”BİR İDRAK EDEBİLSELER.”İŞTE O ZAMAN SENDEN BAŞKA BİR ÇEŞME,SENDEN BAŞKA BİR MELCE (Sığınacak yer) ARAMAZLAR.

Râyet-efrâz-

ı meyâdin-i memâlik-gîrî　

ş‘al-efrûz-ı serâ-perde-i mülk-ârâyî

Âsumân-mertebe sultân-

ı Mehemmed cân kim　
Bende itdi nice İskender ile Dârâyı

(MEMLEKET

İN MEYDANLARINDA:BAYRAKLARI,MEŞ’ALELERİ YÜKSELTEN,PERDELERİ KALDIRIP MÜLKÜ SÜSLEYEN,RÜTBESİ GÖKLERDE OLAN”SULTAN MEHEEMMED CAN”KİM ? –İSKENDER AS,NİCE KÖLELERİ HÜKÜMDAR ETTİ.)
Ol ki bâzû-yı cihân-gîri ile kıldı esîr　
Pâdişâhân-ı cihândâr-ı ‘atâ-bahşâyı38

((O (

İskender as) Kİ;GÜCÜ VE CİHANGİRLİĞİYLE,BAHŞİŞ VEREN CİHAN PADİŞAHINI ESİR KILDI.))

Kim görse ‘âr

ızun mir’âtuŋ ey mihr-i münîr　
Artık almaz ‘aynına âyîne-i İskenderi

((Ey nur sacan

İskender as!..Kim görebilse senin “HAREKETLERİNİN KENDİNE AİT OLMADIĞINI” (Allah’tan,Allah’ın tasarrufu ile hareket ettiğini),artık başka bir çeşme başka bir Melce aramaz))

(EY NUR SAÇAN

İSKENDER AS!..SENİN “BÜTÜN HAREKETLERİNİN KENDİ İRADEN’İLE DEĞİL DE (Allah’ın Tasarrunda olduğunu) BİR İDRAK EDEBİLSELER.”İŞTE O ZAMAN SENDEN BAŞKA BİR ÇEŞME,SENDEN BAŞKA BİR MELCE (Sığınacak yer) ARAMAZLAR.))

ıkdı cânum tenden ümmîd-i zülâl-ı vasıla　
Çıkmadı göŋlümden ammâ ârzû-yı hançeri98

((ÇIKTI CANUM(Ruh’um) TEN’DEN(Fizik Vücudumdan)MUHABBET DUYDU

ĞU ANA VATANINA(Allah’a-Çünkü Oradan geldi.Secde/9.)VASIL OLMAK ÜZERE.BU ARZU(Allah’a ulaşma arzusu) KALBİMDEN HİÇ ÇIKMADI))

MÂNÎDİVANI:

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-281558/h/mani-divani-sener-demirel-.pdf

künyenin bulundu

ğu yerin:https://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s21/tunc.pdf

Mânî’nin Hayat

Mânî hakk

ında kaynaklardaki bilgiler hemen hemen aynıdır. Bazı kaynaklarda

Çelebi (Beyânî 1997: 246, Riyâzî: 95a, Nev’îzâde, 1989: 547, Eslâf: I/85 Tuman:

II/900) baz

ılarında Efendi (Mehmed Süreyya 1311: IV/134) unvanıyla anılan Mâ-

nî’nin nereli oldu

ğu, doğum yeri ve tarihi hakkında bilgi yoktur. Ancak, adının

Mehmed ve babas

ının Çalık Ali Efendi (ö. 973/1565) adlı bir müderris ve kadı olduğu hemen hemen bütün kaynaklarda belirtilir. Kaynaklarda adı ve künyesi Şeyh

Mehmed (K

ınalızâde 1989: II/847) Şeyh Mehmed Çelebi (Beyânî,1997: 246),

Mehmed Çelebi (Riyâzî: 95a, Nev’îzâde: 547), Mehmed Mânî Efendi (Mehmed

Süreyya 1311: IV/134), Mehmed b. Ali Er-Rûmî el-Hanefî (Ba

ğdadlı İsmail, 1972:

I/527), Şeyh Mehmed b. Çalık Ali (Şemseddin Sâmî,1996:VI/4137), Çalıkzâde

Şeyh Mehmed Mânî Çelebi (Tuman: II/900) gibi sıfat ve nisbelerle kaydedilir.

Kaynaklara göre Türk edebiyat

ında, Çalıkzâde Mehmed Çelebi’den başka,

Mânî mahlas

ını kullanan şair yoktur (Tuman: II/900; İpekten ve diğ. 1988: 276).

Şairin bu mahlası almasıyla ilgili bilgi olmamakla birlikte; Kınalızâde ve ondan naklen Beyânî, tezkirelerinde kaydettikleri, Fars şairi Mânî’ye ait Farsça bir beytin

mânâsına uygun olarak, Mânî’nin de bu mahlası seçmesinin yerinde olduğunu bildirirler ki, bu aynı zamanda onların şair ve şiiri hakkında müspet kanaatlerine de

uygundur.

***

(HAM

İ DİVANI:1815-1892)

***RUHAN

İ TOPLUMUNDAN DERSİNİ ALIP İRFAN SAHİBİ OLAN GÖNLÜNÜ BAŞKA ŞEYLERDEN ARINDIRIP,MUHABBETLE ALLAH’IN ZATINI ARZULAYAN,UÇMAK AŞK’I İLE HER ZAMAN İLAHİ ALEME GİDEN,VARLIKLAR ALEMİNDE BÜTÜN KAİNAT’A HÜKMEDEN,İSKENDER AS HEVESİNE UYARMI HİÇ ?

***HAKK

İLE ASKERİN KUMANDANLARI:(12 imamlardan) HZ.MUHAMMED ET TAKİ İLE HZ.ALİ EN NAKİ’DİR.AMA O ENBÜYÜK PADİŞAHLAR PADİŞAH’I MEHDİ,İSKENDER AS LİVA-İ HAMD SANCAĞINA Bİ HAKK’IN SAHİPTİR

Bi-hakk-

ı şah Taki ile Naki vü askeri-server
Bi-hakk-ı Mehdi-i sahib-liva şahenşeh-i uzma

((HAKK

İLE ASKERİN KUMANDANLARI:(12 imamlardan) HZ.MUHAMMED ET TAKİ İLE HZ.ALİ EN NAKİ’DİR.AMA O ENBÜYÜK PADİŞAHLAR PADİŞAH’I MEHDİ AS LİVA-İ HAMD SANCAĞINA Bİ HAKK’IN SAHİPTİR))

Ba is-i ihya-y

ı dindir Mehdi-i şahib-liva
Reh-nüma ol nur-ı pak-i hazret-i Yezdan bize

(GÖNDER

İLEN DİNİ YENİDEN HAYATA GEÇİRECEK OLAN”LİVA-YI HAMD SANCAĞINA”SAHİP MEHDİ AS’DIR.NUR-İ PAK-İ OLAN ALLAH’IM BİZE YOL GÖSTER)
Mehdi-i sahib-liva sahenşehi ferman-reva

Melce-i

şah u geda nur-ı semavat u zemin

(FERMAN,L

İVA-YI HAMD SANCAĞININ SAHİBİ OLAN MEHDİ AS’INDIR.O ŞAH’TAN GELECEK OLAN “NUR’A” SEMALAR VE YERYÜZÜ MUHTAÇTIR.)
Ol gunes burc-ı saadetden tulu eyler deyüp
Muntazar tesrifine hep evvelin ü Ahirin

(O’NUN,GÜNE

ŞİN SAADET BURCUNDAN DOĞUP AÇIĞA ÇIKMASINI ÜMİTLE BEKLİYORLAR.HEM EVVELKİLER HEM DE SONRAKİLER) Hak-cuy olalım terk idelim gayr-ı rızayı
Olsan dahi İskender u Cemşid u Suleyman
Elbette felek bir gun ider hak ile yeksan

((ARTIK HAKK’I ARAYALIM (Allah’a ula

şmayı dileyelim) ALLAH’IN RIZASI DIŞINDAKİLERİ TERK EDELİM.İSTERSEN İSKENDER AS OL İSTERSEN SÜLEYMAN AS.ELBETTE FELEK BİR GÜN YERLEBİR EDER))

Hem Askeri vü Mehdi sehen

şah-ı hudayaHem Naki vu Askeri nuru’l-hudanın hurmeti
şah-ı eAlem Mehdi-i sahib-liva’nın hurmeti

(HEM H

İDAYETÇİLERİN PADİŞAHI MEHDİ AS’IN ASKERİ,HEM HİDAYET NURUNUN SAHİBİ HZ.ALİ EN NAKİ’NİN ASKERİ,ALEMLERİN ŞAHI,LİVA-YI HAMD SANCAĞININ SAHİBİ MEHDİ AS HÜRMETİNE)
Men aref dersin alanlar zumre-i ruhaniden
Beyt-i ma mur-ı dil-i hubb-ı sivadan arıdan
Refref-i aşkile her dem seyr-i lahuta gidenAlem-i hestide iklim-i vucuda hükm idenMilket-i iskender u Daraya eyler mi heves

(RUHAN

İmam-ı Mehdi-i sahib-liva uşşak-ı rencura

Nihan u Aşkaradır tabib-i Alim-i hazık

((EY!..MEHD

İ,İMAM,LİVA-YI HAMD SANCAĞININ SAHİBİ,AŞIKLARI İNCİTMEYEN,GİZLİ DEĞİL AŞİKAR,MAHARETLİ ALİM DOKTORSUN)

Terahhum k

ıl beni dur itme hak-i Asitanından
Sana cana ebed ben bir gulam-ı halka ber-guşam

Bas egmem devlet-i

İskender u Dara vü Cemşid’e
Harabat-ı muganda gerci bir edna aba-pusam

(EY EBED

İ SEVGİLİ İSKENDER AS!..BANA MERHAMET EYLE,BENİ ASİSTANLIKTAN MEN ETME.SENİ DİNLEYEN,BAŞKALARINA BAŞ EĞMEYEN,ATEŞPERESTLERİN VİRANESİNDE HALKIN İÇİNDEN ÇIKAN BİR GENÇ DERVİŞİM.)

HAMİ DİVANINDAN

www.belgeler.com/blg/1gf8/hm-dvni-divan-of-hami

Hâmi

　19. yy.da yaşamış birdivan　şâiridir. 1815'te doğmuştur. Maraşlıdır.Hâmi, 1892'de ölmüştür. Hayatı ve edebî kişiliği hakkında çok az bilgiye sahibiz. …

***

(NA

ŞİD DİVANI:1749-1791)

***EY ALLAH’IN CEMAL

İNDEN “MİHR’İ”(Mehdi,İmam,Halife,Resul),ADALET VE NUR’U TAMAMLANMIŞ.ŞAN’I YÜCE,ALLAH’IN AZADSIZ KÖLESİ,PADİŞAHI,İSKENDER AS!......KUVVETLİ ALTIN HALATLARLA MEVLAYA BAĞLI OLARAK,HAŞMETLİ,YÜKSEK RÜTBELİ YAŞAMIN,TA…KIYAMETE KADAR DEVAM ETSİN.
ey pâdişâh-ı nîk-nâm iskender-i husrev-gulâm mihr-i cemâlüñden tamâm nûr-ı ‘adâlet müstefîz

habl-

ı metîn-i devletüñ zer-târ-ı ‘ömr-i şevketüñ
mevlâ tınâb-ı rif‘atüñ tâ haşre dek etsin medîd

((EY ALLAH’IN CEMAL

İNDEN “MİHR”(MEHDİ,İMAM,HALİFE,RESUL),ADALET VE NUR’U TAMAMLANMIŞ.ŞAN’I YÜCE,ALLAH’IN AZADSIZ KÖLESİ,PADİŞAH İSKENDER AS!......KUVVETLİ ALTIN HALATLARLA MEVLAYA BAĞLI OLARAK,HAŞMETLİ,YÜKSEK RÜTBELİ YAŞAMIN,TA…KIYAMETE KADAR DEVAM ETSİN.))

budur iskenderi çünkim zamânuñedip mevlâ cenâb-

ı hızra hem-dem
akıtdı gûyiyâ âb-ı hayâtı
su gibi harc edip dînâr u dirhemiçen bu çeşme-i dil-cûdan âbı
sanır cennetde kevser içdi âdem

((

İŞTE BUDUR.İSKENDER AS’IN DEVRİ Kİ;O ZAMAN ALLAH’UTEALA HIZIR AS’I O’NA CANDAN ARKADAŞ KILDI.O’NA,UZUN HAYATI BAHŞETTİ VE ALTIN PARALARA (Bolluk ve berekete) GARKETTİ.BU GÖNÜL ÇEŞMESİNDEN İÇEN KİŞİ,CENNETTE KEVSER HAVUZUNDAN İÇMİŞ GİBİ OLUR.))

NÂŞİD DÎVÂNIkaynak:https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215485/h/nasidmetin.pdf

NÂ

ŞİD[1749-1791]Şair, Hattat, Devlet Adamı[1162/1749] yılında Mora’da doğdu. Adı İbrahim’dir. Mahlası, ‘şiir inşâd eden, okuyan, şair’ anlamlarına gelir. Babası, Topal Osman Paşa [ö.1733] oğlu Râtıb Ahmed Paşa [ö.1760]’dır. Nâşid, Râtıb Ahmed Paşa’nın dokuz oğlundan dördüncüsüdür. Kardeşlerinden Şemseddin Bey [ö.1825] Namık Kemâl [ö. 1888]’in dedesidir. Nâşid, babasının 1760 yılındaki ölümünden sonra Enderûn’a Kilâr-ı hâssa’ya alınmış, 1767 yılında Sultan III. Mustafa [1757-1774]’nın mâbeynciliğine getirilmiştir. Mâbeyncilik vazifesine Sultan I. Abdülhamid [1774-1789] döneminde de devam ederken bir takım entirakalar sonucu kendisine 1774 yılında silâhşörlük ve kapıcıbaşılık verilerek saraydan uzaklaştırılmış, Yenişehir Fenar’a gönderilmiştir. III. Selim [1789-1807]’in tahta çıkmasıyla tekrar saraya alınmış ve Sultan Abdülhamid’in kızı Emine Sultan’ın kethüdâlığına getirilmiştir. Bu vazifede bulunduğu sırada [1206/1791] yılı, Ekim’in dördü Salı günü ölmüş, aynı gün Üsküdar Ayazma Câmii haziresine gömülmüştür. Hâlâ burada sağlam bir şekilde bulunan mezarının kitabesinde Surûrî [ö.1814]’nin tarih kıtası kayıtlıdır.

***

(ÜSKÜDARLI HAKKIBEY DİVANI:D.1822-)

***EN YÜCE MAKAM’A,EN YÜKSEK

İDRAK’A,EN YÜKSEK VE MUBAREK AHLAK’A,SAHİP OLAN KİM ?-“SAHİP OLDUĞU AZAMETİNE KİMSENİN ULAŞAMADIĞI”İSKENDER AS’DIR.

*DÜNYANIN HÜKÜMDARI VE D

İN’İN EN BÜYÜK PADİŞAH’I OLAN,İSKENDER AS DEVRİNDE ALEMLERİN RABBİ YERYÜZÜNÜ KORUR.

Mu’alla-cah-

ı huşenk efser-i ferhunde siret kım

Erişmez paye-i iclaline dara vu İskender

(EN YÜCE MAKAM’A,EN YÜKSEK

İDRAK’A,EN YÜKSEK VE MUBAREK AHLAK’A,SAHİP OLAN KİM ?-“SAHİP OLDUĞU AZAMETİNE KİMSENİN ULAŞAMADIĞI”İSKENDER AS’DIR.)

Zur-

ı bazu-yı kadr-i hakan-ı İskender-i sir

Kuvvetü’zzahr zafer-i sermaye-i re’yi rezin

((DEGERL

İ HAKAN İSKENDER AS’IN ZAFERLERİNDEKİ SERMAYESİ;”KENDİSİNE İHSAN EDİLMİŞ ARKASINDAKİ ORDUSU (Yerlerin ve göklerin ordusu),VAKARLI GÖRÜŞ VE HÜKÜM VERMESİDİR.))

Hüsrev-i dünya ve din-i

şahen-şeh-i ruyı zeminZıll-i Rabbe’l-alemin İskender-i devr u zaman

(DÜNYANIN HÜKÜMDARI VE D

İN’İN EN BÜYÜK PADİŞAH’I OLAN,İSKENDER AS DEVRİNDE ALEMLERİN RABBİ YERYÜZÜNÜ KORUR.)

Üsküdarl

ı Hakkıbey divanı

https://www.belgeler.com/blg/pr4/skdarli-hakki-bey-divani-inceleme-metin-skdarli-hakki-beys-divan-analysis-tex

***

(ŞEYH EBUL VEFA EDİRNEVÎ DİVANI:18.yüzyıl)

*BA

ŞTANBAŞA BÜTÜN ÜLKELERDE “FİLOZOFLARIN” DAHİ İSKENDER AS’IN ÖNÜNDE DİZ ÇÖKEREK (Tabi olup) HİDAYET’E ERDİKLERİNİ BANA GÖNÜL AYNASINDA GÖSTERDİ RABBİMİZ.

Bir Aristu-yi Hidayet ki

şver-i İskenderiGösterur ayine-i zanuda ser-ta-ser bana

((BA

ŞTANBAŞA BÜTÜN ÜLKELERDE “FİLOZOFLARIN” DAHİ İSKENDER AS’IN ÖNÜNDE DİZ ÇÖKEREK (Tabi olup) HİDAYET’E ERDİKLERİNİ BANA GÖNÜL AYNASINDA GÖSTERDİ RABBİMİZ))

Cam-

ı ceng-alude-i dilde ruhun seyr itmeğe
Mankal-i kulden gerek ta’yin-i hakister bana

((NEFS’

İMİN AFETLERİYLE MÜCADELE EDİP,GÖNÜL AYNASINDAN”RUH’UN YOLCULUĞUNU (Seyr-i süluk-unu) SEYRETMEM İÇİN”MANGAL KÜLÜNDEN AŞK ATEŞİNİN KÜLÜNE GEÇMEM GEREK BENİM))

Paye-i mi’rac-

ı şeh-i enbiya
Olmadı bir mursele vehb u ata

(ENB

İYALARIN ŞAHINA (sav efendimize) VERİLEN MİRAC RÜTBESİ,SECİLEN HİÇBİR RESULE

VER

İLMEDİ)

ŞEYH EBU’L-VEFA EDİRNEVİ DİVANI:

www.belgeler.com

18. Yüzy

ıl şairlerinden Müsellem (Şeyh Ebu'l- Vefa Edirnevî) Hayatı, Sanatı, Dîvânı'nın tenkitli metni

***

(

ŞEYH GALİP HAZRETLERİ DİVANI:1757-1825)

***GEL EY!..HIZIR AS G

İBİ DEVAMLI HAYAT İSTEYEN AŞIK,BOŞUNA DOLAŞMA BAŞKA YERLERDE.”HER ŞEYİ AÇIKLAYAN (Şerh’eden) İSKENDER AS HAZRETLERİDİR” SENİN DERDİNE DERMAN OLACAK OLAN DA O’DUR.

iskender ü H

ızr âb-ı hayât isteyen âşık

Gel bundad

ır etme cevelân Hâzret-i Şârih

((GEL EY!..HIZIR AS G

İBİ DEVAMLI HAYAT İSTEYEN AŞIK,BOŞUNA DOLAŞMA BAŞKA YERLERDE.”HER ŞEYİ AÇIKLAYAN (Şerh’eden) İSKENDER AS HAZRETLERİDİR” SENİN DERDİNE DERMAN OLACAK OLAN DA O’DUR.))
Geçdi nice devrân dahı el’ân yine sensin
Ser-kâfile-i nükte-verân Hâzret-i Şârih

(BUNCA UZUN DEV

İRLER GEÇTİĞİ HALDE “BÜTÜN ANLAŞILMAZLARI AÇIKLAYAN KAFİLELERİN BAŞINDAKİ TEK HAZRET” SENSİN)

Tafsîl eden icmâlini tafsîl eder el-hâk

Anlar bunu rindân-

ı zemân Hâzret-i Şârih

(BU NÜKTELER

İ,ZAHİRDE SADE GÖRÜNEN FAKAT “İRFAN SAHİBİ OLANLAR ANLAR,AÇIKLAR”EY HERŞEYİ AÇIKLAYAN HAZRET)
Sultân-ı Semâ’înin edip dergehin ihyâ
Tâ arşda etdi deverân Hâzret-i Şârih

(TA AR

Ş’TA SEMA İLE DERGAH’INI HAYATA GECİRDİN EY!.. HAZRETİ SULTAN ŞARİH)Gâlib sanâ bir bende-i nâçîzdir el-hâkk irşâdına olmuş nigerân Hâzret-i Şârih

(GAL

İP SENİN İRŞD’INA MUHTAÇ ACİZ BİR KULUN OLARAK EL HAK)
Lutfeyle o mahcubu bırakmâ nâzarından
Ey kâşif-i esrâr-ı nihân Hâzret-i Şârih

İZLİ SIRLARIN KÂŞİFİ,HERŞEYİ AÇIKLAYAN,BU MAHCUP KULUNU NAZARINDAN MAHRUM ETME)
İskender-i haydar-sıfat pîrâye-bahşı" ma’delet

(ADALET’LE HAYDAR’IN(Hz.Alinin),BÜTÜN SIFATLARI BAH

ŞEDİLEN İSKENDER AS)
Evreng-i zib ü saltanat hâkân-ı kerrûbî-şiyem

((EN BÜYÜK MELE

ĞİN HUYU (Nefs’afetlerinden ari) İLE HAKAN SALTANATININ TAHT’INA SAHİP))
Sahib-kur’ânlar serveri dâdârlar dâd-âveri

(KUR’AN SOHBETLER

İNİN BAŞKANI ADALETLİ HÜKÜMDAR)
Dehrin hidiv-i sâfderi hurşîd-i nûrâni âlem

((ZAMANIN ALLAH TARAFINDAN,SAF HALE GET

İRİLMİŞ (Nefs’ten ari)

HAL

İFESİ,BÜTÜN ALEMLERİN NUR’LU “MİHR”i(GÜNEŞİ))
Bu Şâdırvânı icâd eyleyip deryayı feyzinden

Velâyetden nî_an gösterdi dervî

şâna aşk olsun

(O,

ŞADIRVANI İCAD EDİP KENDİ FEYZ’İNDEN BÜTÜN DERYAYI DOLDURDU.BÜTÜN O’NA AŞIK OLAN DERVİŞLER EVLİYA OLDU)Henüz ol Hızr-ı vaktin himmetiyle rûh-ı iskender
Bulup âb-ı hayat-ı içdi bir peymâne aşk olsun

((O HIZIR AS’IN H

İMMETİYLE İSKENDER AS ZAMANINDA,O’NUN RUH’UNA SAHİP OLABİLEN (Allah’a ulaşmayı dileyerek hacet namazıyla Mürşidini bulan kişi o Mürşidine tabi olduğunda Devrin İmamı Mehdi as’ın Ruh’u o kişinin başının üstünde yerini alır onun mutluluğunu gerkleştirecek Fazl ve Rahmet gelmeye başlar.) DEVAMLI MUTLULUK ŞERBETİNİ İÇEN BİR AŞIK OLUR))
Cem ü Dârâ cenîbe – dârîdir

(HER YERLER

İN HÜKÜMDARIDIR O)

Gecenin mâh-

ı gündüzün mihr’i

(GECEN

İN AY’I GÜNDÜZÜN GÜNEŞİDİR O)
Âlemin fasl-ı nev-bahârîdir

(ALEMLER

İN FASL’I(Herşeyi çözebilenidir) YENİ BAHARIDIR.O)
Sorsan skender ile farkın eger
O pîyâdeydi bu süvârîdirŞehriyârâ cihâna ihsânın

((SORSAN (Makedonyal

ı) SKENDER İLE FARKINI ?- O (Makedonyalı Skender) SENİN YANINDA PİYADE SEN SUVARİSİN.SEN BÜTÜN CİHANA ALLAH’IN EMRİYLE İHSANISIN))
Âlem-i gayb yâdîgâridir

((Sav Efendimizin Müjdesi)GAYB ALEM

İNİN YADİGARIDIR))
Halk u garb"n teveccühü sanâdır

(BATI HALK’ININ YÖNLENMES

İ SANA DIR)
Bu husûsun da bahtıyârîdir

ıfl-ı endek-sâlihinin sırr-ı kemâl edip zuhûr

(KÜÇÜK YA

ŞTAKİLERİN DE KEMALE ERİP SALİH KULLAR’DAN OLMASININ SIRRININ ORTAYA ÇIKMASI SENİN BAHTİYARLIĞINDIR)
Âkıbet bu tekye-i vâlâda oldu münzevî

(BU YÜKSEK TEKYE DE

İNZİVAYA ÇEKİLEREK NETİCE HASIL OLDU)

Vâs

ıl-" kurb olacak Gâlib dedi târîhini
Buldu iskender Dede budur hayât-ı manevî

(MANEV

İ HAYATTA GALİP,YAKINDA ZUHUR EDECEK OLAN(Mehdi as’ın) TARİHİNİ BULDU.”İSKENDER DEDE BUDUR”DEDİ.)

ıfl-ı dilimiz kâgıd-ı bâd oynu dilerse

(KÜÇÜK GÖNLÜMÜZ UÇURTMA OYUNU D

İLERSE)
Târ-ı nazarı çetr-i felekden kaseriz biz

(ALTIN

İPLİĞİ,GECE GÖKLERDEN KESERİZ BİZ)

iskendere zehr-âb-

ı fenâdân veririz cân

(ZEH

İRLİ SU İÇİP YOK OLACAĞIMIZI BİLSEK TE,İSKENDER AS’A CANIMIZI VERİRİZ BİZ)
Hızrız velî râh-ı ademde râh-beriz biz

(HIZIRIZ B

İZ ADEMİN YOLUNDA REHBERİZ)

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-128451/h/metin.pdf

“

Şeyh galip efendi hz divan edebiyatı kasideleri”

Şeyh Galib 1757 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Mustafa Reşid Efendi, annesi Emine Hatun'dur. Kuvvetli bir tasavvuf eğitimi içinde yetişen babası, Mevleviliğe ve Melamiliğe bağlı şiirle de uğraşan, kültürlü bir kişiydi. Şeyh Galib'in dedesi Mehmed Efendi de mevlevi tarikatı aydınlarındandır.

***

(MEHMET DUMLU KÜTAHYEV

İ HZ.DİVANI:Ö.2011)

İLİNSİNKİ;İSTEYENLER (Allah’a ulaşmayı dileyenler),İSKENDER AS’IN OLTASINDA (O’nun Dergahında-Ana Dergah’ta)TOPLANIP, “HAKK’KIN KAPISI”FETH’OLDU (Allah’ın kapısı açıldı herkes Allah’a ulaştı),HİDAYETE ERDİ

Bil ki seddeyn iki ka

ş İskender oltasında

Cem' ü cemû'l cem ile feth oldu ebvab-

ı Hûda

“MEHMET DUMLU KÜTAHYEV

İ HZ”

https://www.islamvetasavvuf.com/index.php?PHPSESSID=n0p87gm0s65bdi6d6qk6drl546HYPERLINK "https://www.islamvetasavvuf.com/index.php?PHPSESSID=n0p87gm0s65bdi6d6qk6drl546&action=mgallery;sa=item;id=3143"&HYPERLINK "https://www.islamvetasavvuf.com/index.php?PHPSESSID=n0p87gm0s65bdi6d6qk6drl546&action=mgallery;sa=item;id=3143"action=mgallery;sa=item;id=3143

***

(FATİN DİVANI:D.1824)

***KA

İNATTA,İSKENDER AS’I BULAN (O’na tabi olan) TOZ ZERRESİ KADAR DAHİ KEDERDEN UZAK,GÜÇLÜ VE SONSUZ SABR’A ULAŞIR.O,CENABI HAKK’IN MUBAREK KILDIĞI,ŞANI YÜCE KUTLU KİŞİYİ,”TARİHTEN UZAK BİR YERE ULAŞTIĞIMDA DUYUNCA,BUNLARI AŞİKARE SÖYLEDİM.

Ol ayine-yi tab-

ı gubar-ı gamdan azade

Bula

İskender-i zatı cihanda izz-i bi-payan

Duyunca bi’l-bedahe söyledim tebrikine tarih

Ferik oldu Sa’id beg şanla sa’d eyleye Yezdan

((KA

Kaynak:90.sayfa:https://www.belgeler.com/blg/qqd/fatn-divani-inceleme-metin-analysis-of-fatn-divani-text

***

(HA

ŞMET BİN ABBAS HZ.KÜLLİYATI.1720-1768)

***“KA

İNATIN TASARRUFU ELİNDE OLAN,PADİŞAHLAR PADİŞAHI,MEDH’EDİLEN HUYLARA SAHİP,SULTAN,İSKENDER AS’IN DEVRİNDE;”KAİNAT ZÎNETLENMİŞTİR” (Süslenmiştir.)

İSKENDER AS, YÜZÜ,HİDAYET GÜNEŞİ,ÖZÜ TAM DİRAYET,SÖZLERİ,HİTABETİ,SIRHAZİNELERİ (Ledünni ilmi) OLAN BİR TABİATA SAHİPTİR.

Şâhen-şeh-i mülk-i cihân İskender-i devr-i zamân

Ârâyiş-i kevn ü mekân sultân-ı mahmudü’ş-şiyem

((KA

İNATIN TASARRUFU ELİNDE OLAN,PADİŞAHLAR PADİŞAHI,MEDHEDİLEN HUYLARA SAHİP,SULTAN,İSKENDER AS’IN DEVRİNDE;”KAİNAT ZÎNETLENMİŞTİR” (Süslenmiştir.))

Şems-i Hidâyet’dir yüzü bedr-i Dirâyet’dir özü

Lübb-i Belâgat’dır sözü hâkân-ı İskender-şiyem

((

İSKENDER AS, YÜZÜ,HİDAYET GÜNEŞİ,ÖZÜ TAM DİRAYET,SÖZLERİ,HİTABETİ,SIRHAZİNELERİ (Ledünni ilmi) OLAN BİR TABİATA SAHİPTİR.))
Fülk-pîrâ-yı kerem sultân-ı mahmûdü’ş-şiyem

Lenger-endâz-

ı himem hâkân-ı İskender-haşem

Tahtgâh-

ı Âl-i Osmânın şeh-i feyz-âveri
Gösterir dünyâya resm-i dest-bürd-i Hayder’i(95.sayfa)

(GEM

İSİNİ HAZIRLAYAN,YÜCE OSMANLI BAŞKENTİNE DEMİRLEYEN,KEREM,SALTANAT HİMMETİYLE,HALKINI KORUMA,BOLLUK VE BEREKETLENDİRME MEZİYETLERİYLE,GÜÇLÜ KAHRAMANLIK HIRKASINI GİYEREK,BÜTÜN DÜNYAYA BUNLARI GÖSTEREN,”ŞAH İSKENDER AS)
Bırakmaz zevrak-ı sahbâyı elden rind-i deryâ-keş
Düşer gird-âb-ı keyfe gerdiş-i sâgar husûsunda

(KALENDER B

İR DENİZCİ DE OLSA “GİRDABA DÜŞÜP ZELİL OLMAK ENDİŞESİYLE”KAYIĞIN DÜMENİNİ BIRAKMAZ)
Dili âyîne etsin sûret-i ihsânına Haşmet
Nümâyiş dinlemem mir’ât-ı İskender husûsunda

((

İSKENDER AS’IN GÖNÜL AYNASINDAN YANSIYAN “HAŞMETLİ İHSANI İLE” GÖNLÜMÜ AYNA ETMESİ (Gönül gözümü açması) İÇİN;”ZAHİRİ GÖRÜNTÜLERE İTİBAR ETMEM.))

Hayat

ı ve Eserleri:
İstanbul’da doğan Haşmet’in doğum yılı kesin olarak bilinmemektedir. Dîvânında en eski tarih kasidesi 1756 tarihini vermektedir. Ayrıca 1730-1754 yılları arasında tahtta bulunan I. Mahmuda bir kaside sunmuştur. Kasidelerindeki bazı ipuçlarına dayanarak erken yaşta şiir yazmaya başladığını söyleyebileceğimiz Haşmet, büyük bir ihtimalle XVIII. yüzyılın ilk çeyreğinde, daha iyimser bir tahminle 1720-30 yılları arasında doğmuş olmalıdır. Asıl adı Mehmet’tir. Yenişehirli Kazasker Abbâs Ebu’l-Hayr Efendi’nin oğlu olduğundan, “Abbâs Efendi-zâde sanıyla tanınmıştır. İlk eğitimini müderris ve molla olan babasından aldı. Daha sonra medreseye devâm etti ve bu eğitim sonucu Arap ve Fars dillerini, bu dillerin edebiyatlarını ileri düzeyde öğrendi. Şeyhülislâm Karahalilzâde Mehmet Said Efendi’ye sunduğu şiirleriyle kendisini kabul ettirdi. Mülâzım olduktan sonra çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. Bursa’dayken, şehrin önde gelen sanatçı ve bilim adamlarını etrafında topladı. Bu mahfilin en sadık simâlarından biri, dîvânını tertip eden İmam-zâde Mehmed Said idi. Dîvâna yazdığı önsözde şâire yakınlığını, Bursa’nın önde gelenlerinin bir dîvân tertibi için yaptıkları ısrarları ve onun sporcu yönünü anlatır. …İstinye’de, Bursa, İzmir, Rodos gibi şehirlerde ikâmete memur edilen şâir, Milâdi 1768(Hicrî 1182) yılında Rodos’ta vefat etti. Orada Murad Reis Türbesi civarında medfundur. Şâirin evlenip evlenmediği, çocuğunun olup olmadığı, kaç yaşında vefat ettiği konularında mevcut kaynaklarda bilgi verilmemektedir.
kaynak:https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-213630/h/girisvemetin.pdf

***

(AŞIK ÇELEBİ DİVANI:D.1520)

***TUTALIM (Kalubela günü verdi

ğimiz)SÖZLERİMİZİ DİYE BU SOHBET MECLİSİNE İTEKLEDİ BENİ SOHBETİ DİNLEMEK,ANLAMAK YERİNE O MECLİSİ HOR GÖRÜP TERKETMEMEK İÇİN. ***İSKENDER AS FERASETİYLE NAZAR ETSEYDİ;”BU MERMER KAFAM ŞEKİLLENİR GÜNAHLARIM YOK OLURDU

Ruhâm-

ı hâme ferâsetle bir nigâh itse
Olurdı sâgar-ı Cemşîd ü câm-ı İskender

(

İSKENDER AS FERASETİYLE NAZAR ETSEYDİ;”BU MERMER KAFAM ŞEKİLLENİR GÜNAHLARIM YOK OLURDU)
Niçe senün gibi kazıdı bu defterden

(NİCELERİ SENİN GİBİ KAZIDI BU DEFTERDEN)

Aceb mi bir iki gün oldun ise ser-defter

(O DEFTER

İN BAŞINDA İKİ GÜN ADININ GEÇMESİ ACAYİPMİ?)

Makâm

ı oldı ser-i dâr niçe serdârun

Nihâyet olas

ın evc-i ‘alîde İskender

İCE SERDARLARIN MAKAMI OLDU AMA,EN YÜKSEK MAKAM İSKENDER AS’INDIR)
Tutalum eyledi ceng-i gamunda ‘ûd beni Seni bir iki gün itdi bu bezme hînâger Nevâ yirine revân itme her rekimden hûn

(TUTALIM (Kalubela günü verdi

ğimiz)SÖZLERİMİZİ DİYE BU SOHBET MECLİSİNE İTEKLEDİ BENİ SOHBETİ DİNLEMEK,ANLAMAK YERİNE O MECLİSİ HOR GÖRÜP TERKETMEMEK İÇİN)

Ruhâm-

ı hâme ferâsetle bir nigâh itse
Olurdı sâgar-ı Cemşîd ü câm-ı İskender

(

İSKENDER AS FERASETİYLE NAZAR ETSEYDİ;”BU MERMER KAFAM ŞEKİLLENİR GÜNAHLARIM YOK OLURDU)
Behişte döndi anun sa’yi ile beytü’l-mâl

(ONUN ÇALI

ŞMASIYLA,CENNETE DÖNDÜ DEVLETİN HERYERİ)Ki oldı hep der ü dîvârı hışt-ı sîm ü zer

(KERP

İÇ DUVARLAR,GÜMÜŞ VE ALTIN OLDU)
Cihâna ‘avdeti hulk-ı cemîl-i neşr itdi

Yuferrihu rîhahû ke’l-miski küllemâ kurrir

(KA

İNAT’A GELİŞİ,ENGÜZEL YARATILIŞLA YARATILMIŞ,MUBAREK OLAN MİSK’LERDEN DAHA GÜZEL KOKUSU RÜZGARLARLA HERYERE YAYILDI)
Vezir idindi anı çünki Hüsrev-i devrân

(VEZ

İR EDİNDİ ONU DEVRİN HÜKÜMDARI)
Sürûş-ı gayb didi hayru men kad istevzer

Şeh ü vezîr idüp ittifâk-ı hürmet-i âl

(CEBRA

İL AS DEDİKİ:”KİM HAYIR İSTERSE ŞAH’I VEZİR EDİNSİN KENDİSİNE.ONUNLA BERABERLİĞİ ŞEREF OLUR ONA)
Şeref zemânıdur oldı kırân-ı şems ü kamer

ŞEREF ZAMANIDIR Kİ;GÜNEŞ VE AY’IN BİR ARAYA GELMESİ)

Aceb mi H

ızr irişüp bana reh-nümâ olsa
Murâda himmet-i Hızr ile irdi İskender

(ACABA HIZIR AS BANA YOL GÖSTERSE,(çünkü) MURADINA HIZIR AS’IN HİMMETİYLE ERDİ İSKENDER AS)

‘Âyâl idindi hep eytâm-

ı ehl-i beyti bugün

Sitem gören varup ol bâba ya baba dirler

(BÜTÜN GEÇ

İMLERİNİ,DERTLERİNİ ÜZERİNE ALDI YETİMLERİN,EHLİBEYT’İN,BİR ZULÜM GÖRSELER,HEMEN O’NA ULAŞIRLAR,”OL BABA YA BABA DERLER”)
Kemend-i satveti zencîr-i ‘adl-i Nûşîrevân

Sinân ü seyf-i ‘adû-gîri sedd-i

İskender　

(

İSKENDER AS ADALETİYLE,ZİNCİR KEMEND YAKALADI KILICIYLA SET ÇEKTİ ÖNÜNE)
Arabda biri emîr ü ‘Acemde birisi hân

Duhunda var iki begler begisi

İskender

(ARAPLARDA B

İRİSİ EMİR’DİR.ACEM’DE BİRİSİ DUHUNDA İKİ BEY AMA.BEYLER BEYİ İSKENDER AS’DIR)

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-213614/h/asikcelebidivanifilizkilic.pdf

Âşık Çelebi, tanınmış Türk şair ve münşilerindendir. Asıl adı Pir Mehmed olup namı

Es-seyyid Pir Mehmed bin Çelebi’dir. Şiirlerinde Âşık mahlasını kullanmıştır. Doğumuna,

babas

ı Seyyid Ali’nin düşürdüğü feyzullah tarihinden anlaşıldığına göre H926/ M1520’de

bugün Kosova s

ınırları içinde kalan Prizren’de doğmuştur. Soyu aslen Bağdatlıdır. Büyük

dedesi Seyyid Muhammed Nattâî XIV. yy.

ın sonlarında Bursa’ya gelip yerleşmiştir. Burada

I. Bayez

ıd’in yaptırdığı Ebû İshâk zaviyesinde şeyh ve mütevvelli olan ve seyyidlere ait işlere

nezaret vazifesi de kendisine verilen Seyyid Muhammed’den sonra o

ğlu Zeynelâbidin de

Fatih ve II. Bayez

ıd zamanlarında aynı görevlerde bulunmuştur. Oğlu Seyyid Ali

muammac

ılıkta ve tarih düşürmekte mahir olup bazı müfretler de söylemiştir. Seyyid Ali,

silsilesi Ebu

İshak Kazarunî’ye çıkan ve II. Bayezıd devrinde büyük bir nüfuz sahibi olan

meşhur şair ve âlim kazasker Müeyyedzâde’nin kızı ile evlenmiştir. Seyyid Ali çeşitli

kad

ılıklarda bulunmuş ve Filibe kadısı iken H 941/M 1534-35’de ölmüştür.

***

(ERB

İLLİ ÂMÂ YUSUF GARÎBÎ EFENDİ DİVANI:)

İSKENDER AS’A (Tabi) OLDUKTAN SONRA;”ÇENESİNE KADAR DA GİRDAPLI ZULMET ÇUKURUNA GİRMİŞ DAHİ OLANIN KURTULMAMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR.”Kİ O KİŞİ İSKENDER AS’A TABİ OLDUĞU ANDAN İTİBAREN”ALLAH’TAN GELEN FAZL VE RAHMET NURLARIYLA” KALBİNDEKİ KARANLIKLARIN DAĞILMASI BAŞLAMIŞTIR.

Reha yab olmaga imkan

ı yok İskender olursa
Gönül çah-ı zenahdanın gibi girdabı düşmüştür
Hele İskender-i dil çıkmadan zulmat-ı zülfünden
Gelüb ser-çeşme-i hayvana Hızr-ı hatt kadem başdı

Erbilli âmâ Yusuf Garibî Efendi Divanı

https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:sn9ftvnmrgwJ:ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/182224/h/garibi.pdf+erbilli+ama+yusuf+garibi&hl=tr&gl=tr&pid=bl&srcid=ADGEEShsz8EExaNqbw1GwpNRaBKyu5RssT5mBVaqRF8nl76cB1oRr5SNKrMamEPKtRU-zjH2x4DTb4gh9kf8z_9HHcw2hOxcEbbWkhVXnoOYZSrZwQ3rE-d9qybyLzRROnsUORTNmUvl&sig=AHIEtbQjSXY7-5ctSNYWrSyxkyMgpe2C2Q

***

(BEH

İSTİ DİVANI:1550)

İSKENDER AS,MEYHANELERİN KÖTÜ KOKULARINDA ORADAKİ İÇKİLERLE,ŞARKILARLA ACILARINI UNUTMAYA,ONLARLA MEST OLMAYA ÇALIŞANLARA,HAYAT BULMAK İSTEYENLERE HIZIR’DIR.Kİ O ZALİMLERİN BELALARINA VE DAHA DA ŞİDDETLİLERİNE KARŞI DAVUT AS GİBİ ALTIN SARISI BİR GÜNEŞ VE KORUYUCUDUR. (Zira başlangıçta bütün insanlar Allah katında ölüdür Enam/122.Çözüm Allah ve Resulünün davetine icabettir Enfal/24)

Mest çün bûy-

ı fenâ der-bâde-i bezm-i cünûn
Mutrib u gûyâ-yı mâ mâtem-zede hunyâgerest
Ger be-hâhî Âb-ı Hayvân tâli‘-i ân Hızr cû
K’ez belâ-yı zulmet u-râ pâsbân İskender

Ez berây-

ı seyl geşten eşk-i mâ Dâvûdveş
Murg-ı hurşîd -i dırahşân der-nazar zerrîn-perest

((

1. BEH

İŞTÎ’NİN HAYATI:

a. Ad

ı ve Mahlası:

Behi

ştî’nin adı Ramazandır

1. Babas

ı, Vize’li Abdülmuhsin adında bir

zat olup, hayat

ı hakkında başka bilgimiz yoktur

2. Kaynaklar, Behi

ştî’yi,

kendisinden önce ya

şamış olan Karıştıranlı Süleyman Bey oğlu Sinan

Behi

ştî ile karıştırmamak için, “Vizeli Behiştî”

3, “Behi

ştî-i Sânî”

4, “Vâiz Behi

ştî”

5, “Behi

ştî Ramazan bin Abdulmuhsin”

6, “Ramazan bin Abdulmuhsin er-Rûmî”

7.ve “Mevlana Behi

ştî”

8, gibi adlarla anm

ışlardır.

Şâirin şiirde kullandığı ismi olan mahlası “Behiştî”dir. Behiştî, Farsça

“behi

şt” kelimesine Arapça nisbet “î”si eklenerek oluşturulmuş bir kelime

olup, “cennetlik” demektir.

Şâirin mahlası ile ilgili bilgiye, onun Heşt Behişt

adl

ı mesnevîsinde rastlıyoruz:

. Do

ğum Tarihi:

Kaynaklarda veya Behiştî’nin eserlerinde şâirin doğum tarihine dair

ğrudan bir bilgiye rastlamıyoruz. Sadece Hasan Çelebi, şâirin 70

yaşlarında öldüğünü belirtiyor

11. Bundan sonra verdi

ği “Eyleye Hak behişti

menzil aña/ Diye lutfiyle ‘abd-i mukbil aña” beytinden hareketle ölüm

tarihini 977/1570’i gösteren Gönül Tekin, do

ğum tarihinin de yaklaşık 906-

907’ye karşılık gediğini söyler

12. Dânişmendi iken öldüğünü bildiğimiz

Sa’dî Çelebinin 945/1538 tarinde öldü

ğü dikkate alınırsa, Behiştî bu

dönemde 38 yaşlarında olur ki, bu yaş da danişmentlik için imkansız değilse

***

SEY

İD ŞERİFİ MEHMED EFENDİ DİVANI.(D.1519)

***ALLAH’UTEALA;

İSKENDER AS’IN RUH’UNU BÜTÜN ALEMLERE BİR AYNA KILDI.(Tabi olanlar için) O;AB-I HAYATTIR,HIZIR’DIR,SENİN DUDAĞINDAN DÖKÜLEN FERMAN’IN CANIMA

***EY MUBAREK

İSKENDER AS!..GÖKTEKİ GEZEGENLER YER YER AĞ OLURLAR PENCERENE,CAM’DAN YAPILMIŞ KUBBE’NE

***SEN’S

İN İNSANLAR ARASINDA BÜTÜN KAİNATTAKİ İNSANLARI AYDINLATAN GÜNEŞ.DAİMA ADALETİNDEN KUVVET ALAN IŞIĞIN İLE

Ey yar-

ı şuh u nazük serv-kad ü dil-ara

Ayine-i ruhundur gün gibi ‘alem-ara

(EY!..RUH’UNLA NAZ

İKLİĞİN,CÖMERTLİĞİN,KALB’LERİ VE ALEMLERİ SÜSLEDİĞİN GÜN GİBİ AŞİKAR OLAN GERCEK DOST.)

Süfi şarab-ı aşkı ümmü’l-haba’iş anlar

Tatdurmam

ışdur ana bezm-i ezel mezaya

(SARHO

Ş EDİCİ ŞARABI DEĞİL TASAVVUF MECLİSLERİNDE AŞK ŞARABINI TADANLAR BUNLARI ANLAR VE BU MEZİYETLERE SAHİP OLUR)

Ayine-i İskender cam-ı safaya benzer

Etraf

ına yazılmış ahval-i mülk-i dara (19,3)

(

İSKENDER AS’IN SAF CAM’A BENZEYEN GÖNÜL AYNASINDA,SAHİP OLDUĞU MÜLKÜNDE YAPACAĞI BÜTÜN İŞLER YAZILIDIR.)

Asayiş-i cihanun tefsiridür bu mısra

Ahbaba it telattuf düşmenlere müdara

((BU MISRA,C

İHAN’DAKİ ASAYİŞİN BİR BEYANIDIR.DOSTLARA LÜTUFTA BULUNMAK,DÜŞMANLARA DA DOST GÖRÜNMEK(Onları,Düşman olarak görmemek))

Mazmun

ını bu kavlün yazdı şerifi camî

Nadan u cahil ile mümkün degül bu ma’na

(BU SÖZLER

İN BÜTÜNÜNÜN MANASINI YAZDI “ŞERÎFÎ”AMA CAHİLLERİN BUNLARI ANLAMALARI MÜMKÜN DEĞİLDİR)

Zulm peyda olmasun diyu gice ser-vaktine 21/24

Keh-keşandan adl zincirini aşar af-tab

(GECE,KALDI

ĞI MEKAN KARANLIK OLMASIN DİYE YILDIZLAR TOPLULUĞUNDAKİ MANİ OLAN ZİNCİRLERİ AŞAR (Aydınlatır) O MUBAREK.)

Sure-i ve’ş-şems okurlar kürsi-i adlünde hep

Cami-i kadründe old

ı nur-ı minber af-tab

(ADALETL

İ KÜRSİSİNDE ŞEMS SURESİNİ OKUDUĞUNDA BÜTÜN KADR’İNDEN MİNBERİ NUR OLDU O DEĞERLİ MUBAREĞİN)

Sensin ol insan-

ı ayn u ayn-ı insan-ı cihan

Pertev-i adlünden alur dayima fer af-tab

(SEN’S

İN İNSANLAR ARASINDA BÜTÜN KAİNATTAKİ İNSANLARI AYDINLATAN GÜNEŞ.DAİMA ADALETİNDEN KUVVET ALAN IŞIĞIN İLE)

Encüm ü seyyareler yir yir müşebbek revzene

Bam-

ı kaşr-ı adlünle cam-ı İskender af-tab

(EY MUBAREK

İSKENDER AS!..GÖKTEKİ GEZEGENLER YER YER AĞ OLURLAR PENCERENE,CAM’DAN YAPILMIŞ KUBBE’NE)

ıldı İskender ruhun ayinesin alem-nüma
Ab-ı hayvandur lebün hattun Hızırdır canuma

(ALLAH’UTEALA;

İSKENDER AS’IN RUH’UNU BÜTÜN ALEMLERE BİR AYNA KILDI.AB-I HAYATTIR,HIZIR’DIR SENİN DUDAĞINDAN DÖKÜLEN FERMAN’IN CANIMA)

Cam-

ı hüsne hatt-ı ziba yazmış üstad-ı ezel
Vechi var dirsem yüzi etrafı hoş hat ber-safa
(EZELDE RABBİMİZ;VÜCUDUNU ENGÜZEL ŞEKİLDE,YÜZÜNÜ BEMBEYZ NURLU OLARAK TARİF ETMİŞTİ BANA)

Seyyid

Şerîfî Mehmed Efendi Divanı

https://www.belgeler.com/blg/1ckt/seyyid-erf-mehmed-efendi-hayati-divani-ve-hilyesi-the-life-of-seyyid-erf-mehmed-efendi-his-diwan-and-hilye

***

(

ŞAİR REVANİ DİVANI:1475-1546)

***

İSKENDER AS ZAMANINDA(O kiri Pası temizleyerek),”AY ONUN TAHT’ININ ETRAFINDA DÖNEREK,GECELER AYDINLIK OLDU.

***”

İSKENDER AS’IN YAPTIĞI İŞLER,BÜTÜN CİHAN COĞRAFYASINI,“GÜL BAHCESİNE DÖNDÜRDÜ.”
Yâ peyk-i Hindudur bu felek zînet eyleyüp

Takd

ı nücûm her yandan ana nice zeng

(ZUHAL YILDIZININ ETRAFINI SÜSLEYEN YILDIZLAR B

İLE,”NİCE KİRLERE,PASLARA”MARUZ KALMIŞLARDI)
İskender-i zamâne durur ya şeb-i siyâh

Âyîne old

ı ana kamer çarh evreng

((

İSKENDER AS ZAMANINDA(O kiri Pası temizleyerek),”AY ONUN TAHT’ININ ETRAFINDA DÖNEREK,GECELER AYDINLIK OLDU”))
İdinmez idi mâhı suturlâb âsümân
Olmasa ger müneccim-i şâh-ı huceste-yeng

((GÖKYÜZÜ,MÜNECC

İMLERİN (Falcıların) ŞAHI,AY’I UĞURLU KABUL ETTİĞİ İÇİN ZAMAN ZAMAN ÜSTÜNÜ ÖRTER (Eğer öyle olmasaydı hiç örtmezdi.))
Elden komadı câmını ‘ıyş eyleyüp müdâm

Kod

ı cihanda Cem gibi nâm ü nişân gül

((HAYTININ TAMAMINI ÇALI

ŞARAK GEÇİRDİ,HİÇ BOŞ DURMADI.”GÜL’ÜN SAHİBİ (Sav) EFENDİMİZ GİBİ ÜN SALDI CİHANA))İskender-i zamâne durur şimdi ‘ıyş iden
Câm-ı cihân-nümâya dönüpdür hemân gül

(

İSKENDER AS’IN YAPTIĞI İŞLER,BÜTÜN CİHAN COĞRAFYASINI,“GÜL BAHCESİNE DÖNDÜRDÜ”)
Bülbül içün müferrih-i yâkûtı düzmese
La’lîn tabakda ezmez idi za’ferân gül

(BÜLBÜL

İÇİN,FERAHLATICI YAKUT’U DÜZMESİ,KIRMIZI TABAK’TA GÜL VE ZAFERANI EZMEMEKTİR.)
Şimdi çemende gülbüni Mecnûn sanur gören K’olmış durur başında anun âşiyân gül

(Ç

İMENLER DE GÜL’ÜN YETİTİĞİNİ GÖREN,BUNU ACAİP SANIR.HALBUKİ ONUN BAŞINDA HER AN GÜL VARDIR.)
ŞAİR REVANİ DİVANINDAN

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-128331/h/giris-revani.pdf

1546 tarihli Tahrir Defteri; Revânî’ nin babas

ını voynuk beyi, kendisini de sipahi

ğlu olarak kaydeder. Babasının adı Abdullah’tır. Sehî Bey, Latîfî, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi

ve Âlî,

şairin doğum yeri olarak Edirne’yi Menâkıb-ı Hünerverân ile Tuhfe-i Hattâtîn ise

Vize’yi zikrederler.

Şairin doğum tarihini Karahan, “İki üç günde yele vardı otuz yıllık

emek(G. 215-1b ” dizesinden hareketle 1475 y

ılı olarak tahmin eder. Şairin adı, kaynaklardan

Hasan Çelebi ve Âlî’de

Şücâ’, Kâtip Çelebi ve Abdurrahman Hıbrî’de İlyas, Âşık Çelebi,

Mehmet Süreyyâ ve Nâil Tuman’da

İlyas Şücâ’ Çelebi, Müstakîm-zâde’de ise Muslihiddin

olarak yer al

ır. Şair, tahsil hayatına Edirne’de başlayıp orada tamamlamış, çok kuvvetli bir

ğitim alarak Arapça, Farsça ve Türkçeyi yetkin bir şekilde öğrenmiştir. Revânî, bu dillerin

yan

ında, tahminimize göre, Bulgarcayı da bilmektedir. Şair, medresede bu bilgilerin yanında

şâyı, şiir ilmini, aruzu ve belagati de kavramış hüsn-i hattı Şeyh Hamdullah Âgâh’dan

görmü

ştür. Revânî’nin Edirne’den İstanbul’a 1500 tarihinde ve 25 yaş civarında gelmiş ve

1501’de kâtiplik görevine ba

şlamıştır.

Revânî’nin surre eminli

ğinin tarihini; Sehî Bey II. Bâyezîd, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi

ve Âlî, Yavuz Sultan Selim dönemi olarak gösterirken, Latîfî, “ol zaman” gibi mu

ğlak bir

ifadeyle geçi

ştirir. Karahan, “Sultan Bâyezîd onu Osmanlı devletinde ilk defa olmak üzere

ihdas edilen surre eminli

ği hizmeti ile vazifelendirmiş” hükmünü verir. Erünsal’ın arşiv

belgelerinden aktard

ığı bilgilere göre; Revânî 1509 tarihinde surre emini olur.
***

(NEF-Î D

İVANI:1572-1615)

EY!..ALEMLER

İN İSKENDER AS’I,EĞER SENDEKİ BU HAŞMETİ,BU ŞANI GÖRÜNCE, BÜTÜN İNSANLAR SANA KUL OLURLARDI.BU ACAİP Mİ ?

Ne şeyh iskender-i Yûsuf-şiyem Mehdî-i Îsâ-dem

Ki adliyle zamân nâzende âlem nâz-perverdir

(

ŞEYH İSKENDER MEHDİ AS,HUYLARI,VASIFLARI,YÜCELİKLERİ AYNI OLAN “HZ.İSA,HZ.YUSUF”ZAMANI GİBİ BÜTÜN ALEMLER ADALETLE İDARE EDİLİR.)

O dâniver Hudâvend-i azîmü‟ş-şân ki İskender

Der-i dîvân-

ı iclâlinde bir der-bân-ı kemterdir.

ŞANI YÜCE OLAN İSKENDER AS,”DİVAN KAPISINDA EN MÜTEVAZİ BİR ŞEKİLDE AĞIRLAR” HERKESİ)

Sensin o cihân-bân-ı mu‟azzam ki sürer yüz

Dergâh

ına şâhân-ı bülend-efser-i âlem

(O MUAZZAM C

İHANIN SAHİBİ SENSİN.DERGAHINA YÜZ SÜRENLER,BÜTÜN ALEMLERDEN GELEN YÜKSEK ŞAHSİYETLER,PADİŞAHLAR’DIR.)

Bu Şevket ü bu şân ki var sende acep mi

Görünce kulun olsa ger iskender-i âlem

(EY!..ALEMLER

İN İSKENDER AS’I,EĞER SENDEKİ BU HAŞMETİ,BU ŞANI GÖRÜNCE, BÜTÜN İNSANLARIN SANA KUL OLMALARI ACAİP Mİ ?)

Dîdâr

ını görseydi ger olurdu mukarrer

Hûrşîd gibi secde-i şâh ekber-i âlem

(YÜZÜNÜ GÖRSEYD

İ,GÜNEŞ GİBİ ALEMLERİN EN BÜYÜĞÜNE PADİŞAHLAR DA SECDE EDENLERDEN OLURDU.)

Cihângîr-i hayâl efser-rübâ-y

ı baht-ı iskender

Sipeh-sâlâr-

ı ma'nâ saf-şikâf-ı rezm-i Timûrî

(HER SEFER

İN FATİHİ,ASKERLERİN BAŞKUMANDANI OLAN İSKENDER AS MUHAREBEDE,TİMUR’UN ORDULARI GİBİ KUVVETLİ ORDULARIN SAFLARINI YARAR VE TEPELERİNİ ALIR.)

https://www.delinetciler.net/forum/edebiyatcilarin-biyografileri/71352-nefi-kimdir.html

Nef'î (Ömer), (1572-1635) ünlü 17. yüzy

ıl Dîvân şairi. XVII. yüzyıl ve bütün Türk edebiyatının en büyük kaside şairi olarak tanınan Nef'i, bu yüzyılın başında yaşamış, kasidede gerçek bir varlık göstermiş ve gerek kendi zamanında, gerekse sonraki yüzyıllarda kaside yazan bütün şairlere etki etmiş bir şairdir.
1572 yılında Hasankale'de doğdu. Bundan dolayı devrin kaynakları Nef'i'den Erzenü'r-Rumî diye söze ederler. Babası ülkesinin etrafından Sipahi Mehmed Bey diye anılan bir kişidir.
Gerçek ismi Ömer olan Nef'î, kaynaklarda Nef'i Ömer Bey adıyla anıldığı gibi mührüne kazdırdığı beyitte de Ömer adı görülmektedir.
Daha küçük yaşlardan itibaren güçlü bir eğitim gördü. Öğrenimini Hasankale'de yapmış, sonra Erzurum'a gelerek devam ettirmiştir. Burada Fars edebiyatının ünlü eserlerini okudu, Arapça ve Farsça öğrendi. Nef'i Erzurum'da öğrenimini sürdürürkengenç　yaşında şiir yazmaya da başlamıştır.İlk　mahlası Zarrî "zararlı"dır. 1585 Erzurum defterdarı olan Gelibolulu Müverrih Ali, şiirlerini görmüş, beğenmiş ve bugenç　şaire Nef'i "nafi, yararlı" mahlasını vermiştir.

***

(ŞEYHÜLİSLAM YAHYA EFENDİ DİVANI:1561-1644)

***

İSKENDER AS’IN FİZİK OLARAK GÖRÜNTÜSÜ SANA BENZER EY SEVGİLİ (Sav) EFENDİMİZ!..

***SEN

İN HER NAZAR ETTİĞİN BÜTÜN ALEMDEKİLER DE SEVGİLİ OLUR.

***SAKIN HATA ED

İP TE (Sav) EFENDİMİZ’İN RAKİBİ OLARAK GÖRME HATIRIM İÇİN.

***CAN ALAN OK G

İBİ GELİR SEVGİLİYE (Sav) HATA YAPAN.

Bir âyîneyle Iskender nice benzer sana cânâ

(

İSKENDER AS’IN FİZİK OLARAK GÖRÜNTÜSÜ SANA BENZER EY SEVGİLİ (Sav) EFENDİMİZ)

Senün her bakdugun mir'ât olur `âlem-nümâ cânâ

(SEN

İN HER NAZAR ETTİĞİN BÜTÜN ALEMDEKİLER DE SEVGİLİ OLUR)

Hatâ ile rakîbe atma lutf it hât

ırum gözle

((SAKIN HATA ED

İP TE (Sav) EFENDİMİZ’İN RAKİBİ OLARAK GÖRME HATIRIM İÇİN))

Hadeng-i cân-sitânun eylemez çünkim hatâ cânâ

((CAN ALAN OK G

İBİ GELİR SEVGİLİYE (Sav) HATA YAPAN))

https://www.gozlemci.net/5616-seyhulislam-yahya-efendi.html

(17. yüzy

ılda Divân şâirleri)
Onyedinci yüzyılın büyük gazel şairi olan Şeyhülislâm Yahya Efendi 1561 yılında İstanbul'da doğmuştur. Babası Ankaralı Şeyhülislâm Bayramzâde Zekeriyya Efendidir. 27 yaşında iken ilmiyyeye intisap etmiş, çeşitli medreselerde müderrislik yapmıştır. Daha sonra Şam, Mısır, Bursa, Edirne, İstanbul kadısı, Rumeli kazaskeri olmuştur. Bundan sonra şeyhülislâmlığa getirilmiş, iki defa azledilmesine rağmen üçüncü defa aynı makama tayin edilmiş ve 83 yaşında ölünceye kadar aynı makamda kalmıştır.
Şeyhülislâm Yahya Efendi, devrinin edebiyatta, ilimde, siyasette hep en ön sırada yeralmıştır. Haksever, nükteci, günün şartlarına uymasını bilen, rahat mizaçlı bir sohbet adamı, ama aynı zamanda büyük bir âlim olduğunu tarihçi Naima önemle belirtir.Şeyhülislâm Yahya Efendi'nin en önemli eseri 'Divan'ıdır. Ayrıca 77 beyitten ibaret Mesnevi'si de vardır.

***

(AHMET NÂMÎ DÎVÂNI)

***“

İSKENDER AS’IN AYNASINDA GÖRÜNEN (O’na Tabi olan) KİŞİ,NAMİ’NİN HAKİR GÖNLÜ NASIL BÜTÜN CİHANI GÖRÜYORSA;İŞTE O DA O HALE GELİR.”

Meger kim ne

şve-i Kevser virür tab`-ı suhan-dânaAnuñçün cümlede vasf-ı lebüñdür müdde`â cânâ(sayfa 65)

((K

İM Kİ;HAYAT BULMAK İÇİNALLAH’IN İLMİYLE İLİMLENMİŞ OLANLARA TABİ OLURSA (Tövbe/119) CANAN’DAN (Allah’utealadan) SIRLARIN SAHİBİ (Ululelbab)OLUR.(Çünkü bütün insanlar,”Başlangıçta ÖLÜDÜR’ler.Enam/122 Taki Allah’a ulaşmayı dileyip’te göğüsleri İSLAM’a açılıncaya kadar”.Enam/125.))

Ne var câm-

ı Cem ü mir`ât-ı İskenderde oldukça
Dil-i Nâmî gibi bir sâgar-ı `âlem-nümâ cânâ(sayfa 65)

(

İSKENDER AS’IN AYNASINDA GÖRÜNEN (O’na Tabi olan) KİŞİ,NAMİ’NİN HAKİR GÖNLÜ NASIL BÜTÜN CİHANI GÖRÜYORSA;İŞTE O DA O HALE GELİR.)

Dürr ü gevher diyü seng ü hazefe meyl itmeñSîne küncinde konan gevher-i nâ-yâb

ı görüñ(168.sayfa)

(DE

ĞERLİ İNCİ DİYE,ÇAMURDAN YAPILMIŞ TAŞLARA MEYLETMEYİNKİ;GÖĞSÜNÜZE KONAN KOLAY BULUNMAYAN “CEVHERİ”GÖRÜN)

şt idüñ zulmet-i hestî-i vücûdı dâyim
Hızruñ İskendere göstermedügi âbı görüñ(168.sayfa)

(DEVAMLI S

İZDE VAROLAN KARANLIKLARI SEYRETMEYİ BIRAKIN DA,HIZIR AS’IN HİMMETİYLE “ZULMETTEN UZAK KILINAN”İSKENDER AS’IN HAYATINI GÖRÜN)

kaynak:

https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219043/h/metin.pdf
https://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219042/h/giris.pdf
AHMED NÂMÎ’NİN HAYATI, ESERLERİ VE EDEBÎ ŞAHSİYETİ
Hayatı
Asıl adı Ahmet olan şairimiz şiirlerinde Nâmî mahlasını kullanmıştır.　
Kronolojik olarak kendisine en yakın kaynaklardan olan Rıza ve Mücib　
tezkirelerinde asıl adı Ahmet olarak geçmesine rağmen daha sonraki kaynaklardan　
Safayî, Beliğ, Şeyhî’de Mehmet olarak geçer. Keşf al-Zünûn’un Bağdatlı İsmail Paşa　
zeylinde de bunlardan farklı olarak Muhammed bin Abdullah diye zikredilir. Yine　
Nâmî hakkındaki bilgilerin yukarıdaki kaynaklardan faydalanılarak hazırlandığı son　
dönem biyografilerinden Sicill-i Osmanî ve Tuhfe-i Nâilî’de de aynı yanlışlık
sürdürülerek şairin asıl adının Mehmet olduğu ifade edilir. Oysa şair şiirlerinde kendiadının Ahmed-i Nâmî olduğunu manidar bir şekilde ifade eder:…
***

(AYINTAPLI HAFIZ ABDULMEC

İDZADE DİVANI:1670-1750)

***LEYLA’NIN SAÇINI DA

ĞINIK GÖRDÜĞÜM ZAMAN BENİ DAĞLAR KADAR KEDERE SALAR MECNUN OLURUM.BU KEDERLERİ,İSKENDER AS DEVRİNDE,”BAŞTAN BAŞA MUHABBET,SEVGİ DOLU YERYÜZÜNDE,CESARETLE KABUL EDERİM.

Sald

ı beni ol kûh-ı Game bir Saçı Leylâ
Mecnûn olurum zülf-i perisânını görsem　

(LEYLA’NIN SAÇINI DA

ĞINIK GÖRDÜĞÜM ZAMAN BENİ DAĞLAR KADAR KEDERE SALAR MECNUN OLURUM)
iskenderim bu mülk-i muhabbetde ser-tâ-ser Cûret-pezîrim âyine-i dil-nümâ benim

(BU KEDERLER

İ,İSKENDER AS DEVRİNDE,”BAŞTAN BAŞA MUHABBET,SEVGİ DOLU YERYÜZÜNDE,CESARETLE KABUL EDERİM)

https://www.belgeler.com/blg/143b/ayintabli-hafiz-ve-divani-inceleme-metin-dizin-ayintabli-hafiz-and-his-divan

***

(HZ.MEVLANA.Mesnevi/45)

İskender as.Sen gün doğusuna gel. Ondan sonra nereye gidersen nurlusun, kuvvetlisin!

Ondan sonra nereye varsan orası doğu olur (NUR’LU IŞIKLI); Doğrular (DOĞRU DÜŞÜNEBİLENLER,İŞİTEBİLENLER) senin batına (BATINÎ YÖNÜNE) âşık kesilir.
Senin yarasa duygun (KARANLIKTA DA GÖREBİLEN DUYGUN) batıya doğru koşmakta, inciler saçan duygun da doğuya doğru akmakta.
Ey atlı ! Duygu yolu (ZAHİRİ DUYGULAR//BEŞ DUYU) eşeklerin yoludur.Ey eşeklere karışan, utan!
Bu beş duygudan başka beş duygu (BATINÎ DUYGULAR) daha vardır. O duygular kırmızı altın gibidir, bunlar bakır gibi.

(MEVLANA HZ.MESNEV

İ/45)

***

(DARENDEL

İ ESSEYİD OSMAN HULUSİ DİVANI:1914-1990)

***GÖNÜL AYNASINDA,

İSKENDER AS’I GÖRDÜK. ZAMAN,ZAMAN,GÖNÜL EHLİ OLANLARA,HEP “TAZE SEVGİLİDİR” O.

Gönül ayine-i

İSKENDER-asa veçhine mir’at

(GÖNÜL AYNASINDA,

İSKENDER AS’I GÖRDÜK)

Dem-a dem ehl-i dillerdeki dil dil-dare nazirdir”

(ZAMAN,ZAMAN,GÖNÜL EHL

İ OLANLARA,HEP “TAZE SEVGİLİDİR” O)

https://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=3241

Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi 1914-1990 y

ılları arasında Darende'de yaşamış bir gönül sultanıdır. Soy bakımından 12. batından Somuncu Baba'ya oradan da Hz. Muhammed (s.a.s) Efendimize ulaşan nesebiyle 36. kuşaktan Peygamberimizin soyundandır. Babası Es-Seyyid Şeyhzâde Hatip Hasan Efendi, annesi Seyyid İbrahim Taceddin-i Veli soyundan Fatıma Hanımdır. Her iki yönden de Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in soyundandır. 1945-1987 yılları arasında 42 sene bilfiil Somuncu Baba Camii'nde İmam-Hatip olarak görev yapmıştır.
Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi aynı zamanda mutasavvıf ve şairdir. Divan şiirinin

20.yüzy

ıldaki örnek temsilcisi bu zâtın; Gazel, İlahi, Kaside, Rubaiyyat ve Müstezat türünden meydana gelen, Divân-ı Hulûsi-î Darendevî adlı eseri ile, yakınlarından başlamak üzere ahbaplarına yazdığı, nazım ve nesir şeklinde mektuplarının toplandığı Mektûbat-ı Hulûsi-î Darendevî ve Hutbeler adlı eserleri vardır. Bu eserler kendisinin kuruculuğunu yaptığı Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından neşredilmiştir. Her zaman halkın yanında, Hakk'la beraber olma yüceliğini şahsında ve eserlerinde görmek mümkündür.

Allah hepinizden razı olsun

Geri

MEHDİ AS;

Sitede ara

İletişim

Anket

sitemizden hoşlandınız mı?

Allaha ulaşmayı dilemek

MUTLULUĞA DAVET; ALLAH'A ULAŞMAYI DİLEMEK

ALLAH’A MÜLAKİ OLMAK=ALLAH’A ULAŞMAK

ALLAH İLE AHD’İ YERİNE GETİRMEYENLERİN GİDECEĞİ YER CEHENNEMDİR

Bizim Kimliğimizi Googleden değil Allahdan sorun